İçeriğe atla

Yenilenme

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Avrupa Yeşil Kertenkelesi'i rejenerasyona uygun bir canlıdır

Yenilenme (yenilenim) veya rejenerasyon, bazı doku ve hücrelerinin yenilenmesi ya da verilen kayıpların tekrar yerine konmasına verilen addır.

  • Fizyolojik yenilenme, normal yaşantıda bazı vücut doku ve hücrelerinin sürekli olarak yaptığı yenilemedir. Örneğin, epitel tabakası ve kan hücrelerinde, eklem bacaklılarda üst derininin atılması, kuşlarda tüy, memelilerde kıl, geyiklerde boynuz değişimi, vs.
  • Onarımsal yenilenme, vejetatif üreme sırasında ya da yaralanmalarda vücudun eksik kısımlarının tamamlanmasıdır. Örneğin bazı eklem bacaklılar, balıklar, amfibiler de genellikle genç dönemlerde yitirilen üyeler yenilenebilir. Bunun en bilinen örneği, kertenkelelerin kuyruklarını yenilemesidir. Çoğu omurgasız hayvan, vücudunun tamamını yenileyebilir. Örneğin denizyıldızı orta diskten parça alınması koşuluyla, kopan bir kol tüm vücudunu tamamlayabilir. Halkalı solucanlar, ortadan bölündüklerinde arka kısım ön tarafı, ön kısımsa arka tarafını tamamlayabilir. En bilindik rejenerasyon örneklerinden Planaria ise 1/100'ünü yenileyebilir. Yenilenme yeteneği hayvanın yaşı, organizasyon derecesi geliştikçe azalır. Gelişmiş çok hücrelilerde yenilenme genellikle olmaz, dokuların bazılarında (beyin, retina) hiç görülmezken bazı dokularda görülür.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]