bressî

Walon (Rifondou)

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /bʀɛ.ˈsiː/ /bʀɛ.ˈsi/ /bʀɛ.ˈsɛ/ /bʀɛ.ˈse/ /bʀa.ˈse/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /bʀɛ.ˈsiː/
• Ricepeures : bres·sî

Etimolodjeye 1

Stindaedje di sinse di « bråjhî » avou assaetchance di bresse; mot cité dins l’ FEW 1 483a (lére).

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	bresse
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	bressîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	bressans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	bresnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	bresrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	bressive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	bresse
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	bressî
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

bressî

1. (v. sins coplemint) fé del bire.
   • On sait bén bressî a Lidje — Motî Forir (fråze rifondowe).
   • I bressént on côp l' samwinne.
   • On-z a bressî ouy, nos årans del frisse leveure po cure — D.T.W.
   • Po l' dicåce, on bresse deûs côps — D.T.W.
2. (v. sins coplemint) leyî monter del wapeur e l' air, tot cåzant d' ene plaece metowe dins on fond, et k' il î a ploû, fé des rnåds.
   • Cwand les prés bressèt, c' est sene di bea tins ; c' est l' tcholeur ki les fwait bressî — D.T.W.
3. (viebe å coplemint) fé (ene sôre di bire).
   • Dj' a bressî ene bire especiåle pol bateme da Zeliye — Jean Cayron.
   • Ci n' est pus todi des moennes ki bresnut les bires d' abeye.

Ratourneures

Come vos l' bresroz, vos l' boeroz

Parintaedje

• bressaedje 1
• bressin
• bresseu
• bressene
• bressêye
• bresreye

Ortografeyes

Divant 1900 :

• brècé : E203 ^(lére)
• bressî : E154

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• brèssi : E2
• brasser : O0, O3
• brèsser : E1, E21, E34, O2

E rfondou walon :

• bressî : R10 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

bressî

• Inglès : to brew ^(en)
• Francès : brasser ^(fr)
• Neyerlandès : brouwen ^(nl)

Pårticipe erirece

bressî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "bressî".
   • On-z a bressî ouy, nos årans del frisse leveure po cure. — D.T.W.

Etimolodjeye 2

Bodje « bresse », avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	bresse
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	bressîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	bressans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	bresnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	bresrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	bressive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	bresse
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	bressî
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

bressî (viebe å coplemint)

1. prinde (ene sacwè) dins ses bresses.
   • Il a bressî dins l' four, et mete li bressêye sol berwete.

Ratournaedjes

bressî

• Francès : brasser ^(fr), empoigner ^(fr)

Pårticipe erirece

bressî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "bressî".
   • Il a bressî dins l' four, et mete li bressêye sol berwete.