Gaan na inhoud

Walvisgesang

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Boggelwalvisse is bekend vir hul gesange

'n Walvisgesang is die geluide wat deur walvisse gemaak word om te kommunikeer. Die woord gesang word gebruik om die reëlmatige, voorspelbare reeks klanke, veral gemaak deur die boggelwalvis, te beskryf, omdat dit so baie klink na menslike sang. Seesoogdiere - die walvis, die dolfyn, en die tornyn - is veel afhankliker van klank vir kommunikasie as landsoogdiere, want die ander sintuie word belemmer deur die wateromgewing. Klank trek ook vier keer vinniger deur water as deur lug. Daar word geglo dat die gesange 'n seksuele motief het. Dit lyk of die mannetjie-boggelwalvis meestal sing om 'n wyfie aan te lok, en daar is vroeër geglo dat hy dit hoofsaaklik in die winter doen, tydens die paarseisoen. Nuwe navorsing toon aan dat hy ook tydens die lente sing.[1] Navorsers glo steeds dat dit geskied met 'n seksuele doel (om 'n emosionele band te probeer kry met 'n wyfie vir die volgende winter) maar wonder of dit nie ook kan wees om 'n rangorde onder die mannetjies daar te stel nie. Die heel nuutste navorsing (sien hieronder) kan 'n speek in die wiel van hierdie eenvoudige verklaring steek.

Die lied van die boggelwalvis

[wysig | wysig bron]

Alhoewel 'n subspesie van die blouwalvis ook sing, is die boggelwalvis se geluide 'die mees komplekse gesange in die diereryk' (Philip Clapham, mariene bioloog, 1996). Die nuutste navorsing Abstrak[dooie skakel] toon aan dat die boggelwalvis die enigste ander dierspesie is behalwe vir die mens wat 'n hiërargie in kommunikasie het. Alhoewel die liedere nie die linguistiese nougesetheid van die definisie van taal bevredig nie, is dit ook nou bekend dat die walvisse in verskillende streektale sing.

Die walvisgesange is deur middel van die inligtingsteorie — die wiskundige studie van datakodering en -versending — opgebreek, en dit is bevind dat elke enkele klank in die liedere 'n aansienlike hoeveelheid inligting oordra. Boggelwalvisse herhaal kort en lang frases verskeie kere om hul lang gesange te sing. Die langste opgeneemde lied het 20 uur lank geduur. Daarby sing hulle in vele lae, of skale van herhaling, wat periodisiteite genoem word. 'n Skaal kan wissel vanaf ses eenhede tot by die 400. Die hoeveelheid inligting daarin vervat is egter veel minder as in die geval van die mens. Walvisliedere lewer omtrent een brokkie inligting per sekonde, teenoor die tien brokkies in die geval van die mens.

Al die walvisse van een area (wat 'n area so groot soos 'n oseaan kan wees) sing dieselfde lied op ongeveer dieselfde tyd. Die lied ontwikkel met die verloop van tyd. Walvisse van 'n ander area sing 'n heeltemal verskillende lied. Dit lyk ook of ou onderwerpe nie weer aangeraak word nie.

'n Skema van die lied van 'n boggelwalvis.
Oorgeteken vanaf Payne, et al. (1983)
Die Voyager het walvisgesange, en ander geluide wat die planeet aarde verteenwoordig, die ruimte ingeneem.

Verwysings

[wysig | wysig bron]

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Verkort en aangepas vanaf die artikel Whale song op die Engelse Wikipedia
  • Grammatika ontdek in walvisgesang Geargiveer 31 Maart 2006 op Wayback Machine (MSNBC, 22 Maart, 2006)
  • Walvisse praat in streekstale Geargiveer 12 April 2006 op Wayback Machine (LiveScience.com, 3 Januarie 2006)
  • Walvismannetjies sing, die verliefde sotte[dooie skakel] (MSNBC, 6 Mei 2004)
  • Sound production, deur Adam S. Frankel, in die Encyclopedia of Marine Mammals (pp 1126-1137 (1998)
  • Helweg, D.A., Frankel, A.S., Mobley Jr, J.R. en Herman, L.M., Humpback whale song: our current understanding, in Marine Mammal Sensory Systems, J. A. Thomas, R. A. Kastelein, en A. Y. Supin, Eds. New York: Plenum, 1992, pp. 459–483.
  • Progressive changes in the songs of humpback whales (Megaptera novaeangliae): a detailed analysis of two seasons in Hawaii deur K.B.Payne, P. Tyack en R.S. Payne in Communication and behavior of whales. Westview Press (1983)
  • Humpback whales deur Phil Clapham, Colin Baxter Photography (1996)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]