Arverner

de Tempel uf em Puy-de-Dôme

D Arverner (latiin. Arvernī) sind en keltische Stamm gsii, wo in Gallie glebt het, i de hütige Auvergne. Ere Vorort isch Gergovia (hüt: Gergovie, uff arvernisch Girgòio), gsii und sit em 1.Jh.n. Chr. Augustonemetum (hüt: Autun).

Gschicht

D Arverner sind im 6. vorchristliche Joorhundert mit anderne keltische Stämm z Italie igfale. Wo d Römer Südgallie underworfe hend, het de Arvernerkönig Bituitus a de Allobroger gholfe, isch aber ane 121 v. Chr. vo de Römer bisigt und gfangegnoo wore. Druf abe hend si si Soo, de Congonnetiacus as Klientelkönig igsetzt. 52 v. Chr. het de Vercingetorix us Gergovia, de Soo vom Arvernerkönig Celtillus, de grossi Gallieruufstand aagfüert, wo bi de mandubische Stadt Alesia vom Julius Cäsar nidergschlage woren isch.

Kult

D Arverner hend zwai wichtigi Hailigtümer ghaa. Grad bim Vorort Augustonemetum isch s Quellhailigtum vo Clermont-Ferrand gsii, wo hölzigi Götterstatue gfunde wore sind. S Stammhailigtum aber isch ufem Gipfel vom 1465 Meter höche Puy-de-Dôme gsi, wo ann vo de grösste gallische Tempel usgrabe woren isch. De Hoptgott isch noch de Interpretatio Romana de Mercurius gsii, wo bi de Arverner under em Name Dumias vereert woren isch, aber usserhalb vo erem Piet i de Provinz Germania inferior as Mercurius Arvernus/Arvernorix. De fränkisch Historiker Gregor vo Tours het de Tempel no guet erhalte atroffe und bischribe. Noch em Plinius hend d Arverner de Bildhauer Zenodorus biuftrait, e Kolossalstatue vom Merkur z mache, wo 400 Tuusig Sesterze gchost het. Um 256 um het de alemannisch König Chrocus im Piet vo de Arverner de Tempel vom Mercurius Vasso Galate plünderet.

Büecher

• Der Neue Pauly, Bd. 2: Arverni, Bituitus