Jump to content

Tsina

Baguhon an mga link
Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Republikang Popular kan Tsina)
Tsina
An "Tsina" sa Pinasimple (itaas) asin Tradisyunal (irarom) na mga karakter na Intsik
Pinasimpling Intsik中国
Tradisyonal na Intsik中國
Hanyu PinyinZhōngguó
Literal na boot sabihonKatahawan o Sentral na Estado[1]
Republikang Popular kan Tsina
An "Republikang Popular kan Tsina" sa Pinasimple (itaas) asin Tradisyunal (irarom) na mga karakter na Intsik
Pangaran na Intsik
Pinasimpling Intsik中华人民共和国
Tradisyonal na Intsik中華人民共和國
Hanyu PinyinZhōnghuá Rénmín Gònghéguó
Pangaran na Tibetano
Tibetano ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི
མཐུན་རྒྱལ་ཁབ
Pangaran na Zhuang
ZhuangCunghvaz Yinzminz Gunghozgoz
Pangaran na Mongolyano
MongolyanoBügüde nayiramdaqu dumdadu arad ulus, ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠨᠠᠶᠢᠷᠠᠮᠳᠠᠬᠤ ᠳᠤᠮᠳᠠᠳᠤ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠯᠤᠰ
Pangaran na Uyghur
Uyghur
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى
Pangaran na Manchu
Iskriturang Manchu ᡩᡠᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
ᠨᡳᠶᠠᠯᠮᠠᡳᡵᡤᡝᠨ
ᡤᡠᠨᡥᡝ ᡤᡠᡵᡠᠨ
(ᡩᡡᠯᡳᠮᠪᠠᡳ
ᡤᡠᡵᡠᠨ)
RomanisasyonDulimbai niyalmairgen gungheg' gurun(Dulimbai Gurun)
An wagayway kan Republikang Popular kan Tsina
An mapa kan Asya kun saen ipinapaheling an kinamomogtakan kan Republikang Popular kan Tsina

An Popular na Republika kan Tsina[2][3] sarong nasyon sa Subangan na Asya asin iyo an pinakamatawong nasyon sa bilog na kinaban sa populasyon kaining dae mababa sa 1.38 bilyon.[4] Sa hiwas kaining minaabot sa poko mas o menos 9.6 milyong kilometro kwadrado, ini an ikaduwang pinakadakulang nasyon segun sa kadagaan, asin ikatulo o ikaapat man sa enterong hiwas.[5] Pinamamahalaan an Tsina kan Partido Komunista kan Tsina, na igwang sakop sa 22ng probinsya, limang awtonomong rehiyon, apat na banwaan na direktang-pinamamahalaan (Beijing, Tianjin, Shanghai, dangan Chongqing), asin an mga Espesyal na Rehiyon Administratibo kan Hong Kong asin Macau, dangan sinasadiri man kaini an soberanya kan Taiwan.

An Tsina iyo an saro sa ginikanan kan mga lumang sibilisayon sa kinaban asin ini nagpoon magtambo sa kalipakan kan Salog Giyaw sa Amnayan Kapatagan nin Tsina. An Tsina saro man sa nangengenot na poderes ekonomiko poon pa kan enot na siglo sundo ika-19ng siglo. Sa lawig nin mga panahon, an sistema politika kan Tsina namamanang absolutong monarkiya, o mga dinastiya, na ginikanan kaini sa panahon kan dinastiya Xia kan ika-21ng siglo, BCE. Dangan kaini an Tsina nasadit, nadakula, nalakop o nagkakaparasa o may beses nagkakaburunyog uli. Kan ika-3 siglo BCE, nahingoa mabugkos ini paagi kan mga gera ibinungsod kan dinastiya Qin asin ini an nagin pinaka-enot na Imperyong Tsino. An nagsunod kaini na dinastiyang Han (206 BCE – 220 CE) nahiling an mga abanteng gayong mga teknolohiya kan panahon na idto, arog kan paggibong papel asin an kompas, kasarabay na diyan an mga pag'uswag sa agrikultura asin sa medisina. An imbensyon kan pulbura asin imprentang an tipo hiro-hiro kan panahon nin dinastiyang Tang (618 – 907) asin kan Dinastiyang Awit Amihanan (960 – 1127) iyo na sa kagabsan nagsangkap kan inapod na Apat na mga Makangalas na mga Imbensyon.

Dibisyon administratibo

[baguhon | baguhon an source]

An Popular na Republika kan Tsina opisyalmente nagkakabaranga sa 23 na probinsya,[6] limang rehiyon autonomo (lambang saro may designadong minoriyang grupo), asin apat na munisipalidad asin kaiba diyan an espesyal na rehiyon administratibo (ERA) nin Hong Kong asin Macau. Geograpikalmente, an gabos na 31 dibisyon probinsyal kan Kadagaan Tsina mapipisan sa anom na rona': Amnayan Tsina, Norte-subangan Tsina, Subangan Tsina, Habagatan Sentra Tsina, Sud-sulnopan Tsina, asin Norte-sulnopan Tsina.[7]

Mapa lingwistika kan Tsina

An Tsina konsiderado na an Taiwan iyo kaini an ika-23 na probinsya,[6] alagad an Taiwan sinasakop kan Republika nin China (ROC), na sinasayumahan kaini an paghihingako kan PRT. Kabaligtaran, an RNT na konstitusyon sinasabing may soberaniya ini sa enterong mga rona na sinasakop kan gobyerno kan PRT.[8]

Mga Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ Bilik, Naran (2015), "Reconstructing China beyond Homogeneity", Patriotism in East Asia, Political Theories in East Asian Context, Abingdon: Routledge, p. 105 
  2. ↑ "Ang Orden ng Lakandula". GOVPH. Archived from the original on 2018-04-08. Retrieved 19 Hulyo 2017.  Check date values in: |access-date= (help)
  3. ↑ "Luklukan ng Republikang Bayan ng Tsina sa UN, napanumbalik". China Radio International Online. 13 Oktubre 2014. Retrieved 19 Hulyo 2017.  Check date values in: |access-date=, |date= (help)
  4. ↑ . Worldometers http://www.worldometers.info/world-population/china-population/. Retrieved 19 Hulyo 2017.  Check date values in: |access-date= (help); Missing or empty |title= (help)
  5. ↑ "Countries of the world ordered by land area". Listofcountriesoftheworld.com. Archived from the original on 5 March 2010. Retrieved 27 April 2010. 
  6. ↑ 6.0 6.1 China, The Washington Post
  7. ↑ Kerry Brown (2013). Contemporary China. Macmillan International Higher Education - University of Sydney. p. 7. ISBN 978-1-137-28159-3. [permanent dead link]
  8. ↑ Horton, Chris (2019-07-08). "Taiwan's Status Is a Geopolitical Absurdity". The Atlantic (in English). 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tsina&oldid=271230"