Saltu al enhavo

Anton Kuh

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Anton Kuh
Persona informo
Naskiĝo 12-an de julio 1890 (1890-07-12)
en Vieno
Morto 18-an de januaro 1941 (1941-01-18) (50-jaraĝa)
en Nov-Jorko
Lingvoj germana vd
Ŝtataneco Aŭstrio Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Gefratoj Marianne Kuh (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo verkisto
ĵurnalisto Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Anton KUH (naskiĝinta la 12-an de julio 1890 en Vieno, mortinta la 18-an de januaro 1941 en Novjorko) estis aŭstra ĵurnalisto, eseisto, rakontisto kaj oratoro. Li ankaŭ nombriĝis inter la kreivuloj de literaturo kafeja.

Vivo

[redakti | redakti fonton]

Anton Kuh originas el familio kun verkista talento. Lia patro Emil Kuh ĉefredaktistis ĉe "Neues Wiener Tagblatt" kaj la avo David Kuh estis ĵurnalisto en Prago. Edziĝis la patro al Auguste Perlsee kun kiu li havis, krom Anton, du aliajn filojn kaj tri filinojn inter ili Marianne Kuh. Ŝi estis la edzino de la psikanalizisto kaj anarkisto Otto Gross. Sub la propra nomo kaj la pseŭdonimo "Yorick" Anton Kuh publikigis i.a. satirojn kaj multajn prozaĵojn mallongajn, kie li traktis tiutempajn temojn el vidpunktoj de pacismo kaj demokratio kritike, sprite, klare. Tre frue li ekkonis la valoregon de Franz Kafka kaj profetie avertis la homojn antaŭ la danĝerojn de disvastiĝanta nacisocialismo. Konata estis Kuh ankaŭ kiel perfekta laŭtlegisto. Pro tio Kurt Tucholsky nomis Kuh ne "Schriftsteller" (skribaĵfaranto) sed "Sprechsteller" (laŭtlegotaĵfaranto). Ankaŭ lia biografiverkinto Walter Schübler antaŭ ĉio laŭdis la improvizitajn paroladojn de Kuh kiel "verkaron por ĉiam perditan".[1] Kuh laboris ĵurnaliste ĉe la gazetoj "Prager Tagblatt", "Schaubühne", "Tage-Buch", "Weltbühne".

Unu el la plej famaj tiaj paroladoj farite en la 25.10.1925 en la Viena koncertdomo (Wiener Konzerthaus) stenografie konserviĝis, kies titolo estis Der Affe Zarathustras, polemiko kontraŭ Karl Kraus. Tie Kuh atakis nen nur la aktoran koketecon kaj spektantarmalŝato de Kraus sed ankaŭ ties elitajn adeptojn. En 1928 Kuh translokiĝis al Berlino; fare de la nazioj li fifamigitis esti kulturbolŝevisto kaj forpelitis en 1933. Post Anschluss en 1938 lia fuĝo kontinuiĝis al Usono kie li mortis pro koratako.

Lia graveco malkovritis dum la 1960-aj jaroj. En 2002 nomitis en la tria viena urbodistrikto strateto laŭ li Anton-Kuh-Weg. En 2016 aperis prizorgite de la literaturscienculo Walter Schübler eldono kompleta de la verkaro en sep volumoj.

Verkoj (elekto)

[redakti | redakti fonton]

Unuaj eldonoj

[redakti | redakti fonton]
  • Juden und Deutsche, Berlin 1921 (Digitalisat)
  • Von Goethe abwärts. Essays in Aussprüchen, Leipzig, Wien Zürich 1922
  • Börne der Zeitgenosse. Eine Auswahl eingeleitet und herausgegeben von Anton Kuh, Leipzig u. Wien 1922
  • Der Affe Zarathustras, 1925
  • Der unsterbliche Österreicher, München 1931

Verkara eldono

[redakti | redakti fonton]

Eldonoj kolektaj

[redakti | redakti fonton]
  • Luftlinien. Feuilletons, Essays und Publizistik. Hrsg. von Ruth Greuner, Verlag Volk und Welt, Berlin 1981. Auch: Löcker Verlag, Wien 1981. ISBN 3-85409-022-6. Auch u.d.T.: Metaphysik und Würstel. Feuilletons, Essays und Publizistik. Diogenes Verlag, Zürich 1987 (= Diogenes-Taschenbuch 21455). ISBN 3-257-21455-3.
  • Zeitgeist im Literatur-Cafe. Feuilletons, Essays und Publizistik, neue Sammlung, hg. von Ulrike Lehner, Löcker Verlag, Wien 1985. ISBN 3-85409-081-1.
  • Juden und Deutsche, Hg. und mit einer Einleitung von Andreas B. Kilcher. Löcker Verlag Wien 2003. ISBN 3-85409-369-1.
  • Jetzt können wir schlafen gehen! Zwischen Wien und Berlin. Herausgegeben und mit einem Nachwort von Walter Schübler. Metro-Verlag, Wien 2012. ISBN 978-3-99300-069-1. (Vier Dutzend bislang unveröffentlichte Texte, Gregor Auenhammer in: Tageszeitung Der Standard, Wien, 26. Mai 2012, Beilage Album, Seite A11)

Sonlibroj

[redakti | redakti fonton]
  • Helmut Qualtinger: Österreichisches Lesebuch – Helmut Qualtinger liest Anton Kuh, Preiser Records, Wien, LP 1962 / CD 1988
  • Helmut Qualtinger: Helmut Qualtinger liest Anton Kuh Folge 2, Preiser Records, Wien, LP 1981 / CD 1999
  • Stephan Paryla-Raky liest Anton Kuh: Der unsterbliche Österreicher AstorMedia, Wien 2007, ISBN 978-3-900277-19-2.
  • Helmut Lohner liest Anton Kuh: Sekundentriumph und Katzenjammer, Radio Österreich1, Edition Radio Literatur, CD ORF 1995.

Superrigardoj kaj leksikonaj artikoloj

[redakti | redakti fonton]

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Oliver Bentz: Anton Kuh. In: Deutschsprachige Exilliteratur seit 1933, Bd. 3: USA, hrsg. von John M. Spalek, Konrad Feilchenfeldt und Sandra H. Hawrylchak, Teil 3, Bern und München 2002, S. 95–113.
  • Oliver Bentz: Anton Kuh. Kaffeehausliterat zwischen Prag, Wien und Berlin. Verlag Hentrich&Hentrich, Berlin 2017. (Reihe Jüdische Miniaturen)
  • Oliver Bentz: Anton Kuh – Ein Hirnzigeuner von lukianischem Geblüt. Künstlerbuch mit einem biographischen Essay über Anton Kuh von Oliver Bentz und drei Porträtradierungen sowie einer Bronzemedaille mit dem Konterfei Anton Kuhs aus der Hand des Künstlers Thomas Duttenhoefer. Wien/Speyer 2010.
  • Franz Blei: Der Stegreifredner. In: Prager Tagblatt, 12. Januar 1929
  • Max Brod: Der Nietzsche-Liberale. In: Jüdische Rundschau, Jg. 26, 1921, Nr. 23/24, S. 163–164.
  • Elisabeth Nürnberger: Anton Kuh. Ein österreichischer, jüdischer Journalist und seine politische Berichterstattung in der Zwischenkriegszeit und im Exil. Dissertation, Universität Wien 1989
  • Walter Schübler: Anton Kuh. Biographie. Göttingen, Wallstein 2018, ISBN 978-3-8353-3189-1 (Verlagspräsentation) und Digitalisat Arkivigite je 2018-11-06 per la retarkivo Wayback Machine
  • Walter Schübler: Weandorf. Anton Kuh und die Provinzialisierung der Metropole. In: Wolfgang Kos (Hg.): Kampf um die Stadt. Politik, Kunst und Alltag um 1930 [Katalog zur 361. Sonderausstellung des Wien Museums, 19. November 2009 bis 28. März 2010]. Wien 2009, S. 108–113.
  • Walter Schübler: A.E.I.O.U.? – L.M.I.A.! Anton Kuhs „Unsterblicher Österreicher“ – und sein sterblicher Nachfahr. In: Wespennest. Zeitschrift für brauchbare Texte und Bilder, Nr. 161, November 2011, S. 81–85.
  • Walter Schübler: Von G’schaftlhubern und Betriebsamkeitsfritzen: Anton Kuh über „Wien–Berlin“. In: Walter Schübler (Hg.): Anton Kuh: Jetzt können wir schlafen gehen! Zwischen Wien und Berlin. Wien 2012, S. 7–25.
  • Walter Schübler: Eine Wiener „Lokalgröße“? – Mitnichten! Anton Kuh: eine Richtigstellung. In: Walter Schübler (Hg.): Anton Kuh: Jetzt können wir schlafen gehen! Zwischen Wien und Berlin. Wien 2012, S. 218–224.
  • Walter Schübler: Vor dem Edieren oder: Im Bergwerk mit Anton Kuh (1890-1941). In: Zeitschrift für Germanistik, Neue Folge, 22. Jg., Heft 3/2012 [Schwerpunkt Feuilleton-Forschung], S. 648–652.
  • Walter Schübler: Jüngelismus & Operettenvertrottlung. Über die verzerrte Wahrnehmung Anton Kuhs. In: Recherche. Zeitung für Wissenschaft, Nr. 2/2012, S. 4–5.
  • Walter Schübler: „Der Börsejud als Übermensch“ oder Anton Kuhs Anamnese der jüdischen Moderne und deren Rezeption in Prag. In: brücken. Germanistisches Jahrbuch Tschechien–Slowakei. Neue Folge 23/1–2 (2015), S. 53–64.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Walter Schübler, Anton Kuh. Biographie, Göttingen 2018, p. 43
  2. ↑ Wortentfessler mit scharfem Blick ĉe FAZ 6.1.2017, p. 10
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Anton_Kuh&oldid=8799216"