Nacionala himno
Nacionala himno (anke stato-himno, nacionala kansono ec.) esas ordinare patriota muzikala kompozuro qua simbolizas e laudas la historio, tradicioni e lukti di la nacionani, agnoskata sive dal guvernerio di naciono kom l'oficala nacionala kansono, o segun konvenciono per uzo dal populo.
La majoritato de nacionala himni esas stile o march-arii o himni. La landi di Latin-Amerika tendencas vers plu operatra kompozuri, dum ke kelka landi uzas simpla fanfaro.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]Nacionala himni aparis en Europa dum la 19ma yarcento, ma la origino di ula esas plu frua. La maxim olda nacionala himno esas ta di Nederlando, la Wilhelmus. Ol skribesis inter 1568 e 1572 dum la Nederlandana Revolto, ma divenis la oficala himno erste 1932.
Japoniana himno, Kimigayo, havas la maxim anciena liriki, qui cherpesis de poemo dil Heiana periodo (794–1185), ma ol muzikizesis erste en 1880.
Kontraste, la muziko di Qaumi Taranah, la himno di Pakistan kompozesis en 1949, ante la liriki, skribita en 1952.
La himno di la Filipini Lupang Hinirang kompozesis en 1898 kom senvorta acesora muziko por la ceremonio di nedependo del Hispana Imperio. La hispana poemo Filipinas skribesis sequanta-yare por furnisar liriki; la nuna Tagalog-versiono aparis en 1962.
God Save the Queen, la nacionala himno dil Unionita Rejio e la rejala himno rezervata por uzo koram la monarko en ula landi dil Commonwealth, unesmafoye pleesis en 1745 sub la titulo God Save the King.
La himno di Hispania, Marcha Real, skribita en 1761, esas inter l'unesma himni adoptita, en 1770. Dania adoptis la maxim anciena di sua du himni, Kong Christian stod ved højen mast, en 1780; e la Franca himno La Marseillaise skribesis en 1792 ed adoptesis en 1795. Serbia esas l'unesma est-europana naciono qua havis himno - Vostani Serbije - en 1804.
Ee Mungu Nguvu Yetu, la himno di Kenia, esas un ek la unesma himni qui komisesis. Ol skribesis da la Keniana Himno-Komisitaro en 1963 por servar kom la himno pos nedependo de Britania.
Uzado
[redaktar | redaktar fonto]Nacionala himni uzesas en diversa kuntexti. Certena konduto povas akompanar pleo di himno. Ico ofte inkluzas militala honori, stacesko, desmetar chapelo ec. En diplomacala situesi la reguli povas esar tre formala. Povas anke esar rejala himni, prezidantal himni, statala himni ec. por specala eventi.
Li pleesas ye nacionala vakanco-dii e festivali, ed anke ofte lor sportala eventi. Wals esas la unesma lando qua adoptis ico, dum rugbio-ludo kontre Nov-Zelando en 1905. Depos lore dum sporto-konkursi, quala la Olimpiala Ludi, la nacionala himno dil gananto dil ora medalio pleesas che singla medalio-ceremonio; anke pleata ante ludi en multa sporto-ligi, depos adoptesir en basbalo dum la Duesma Mondo-Milito. Kande esquadi de du diferanta nacioni interludas, la himni di amba nacioni pleesas, ta dil hosto-naciono laste.
En ula landi, la nacionala himno pleesas a studenti ye la komenco dil skolojorno kom exerco di patriotismo. En altra landi la himno pleesas en teatro ante pleo od en cinemo ante filmo. Multa radio- e televizion-kanali adoptis ico e pleas la nacionala himno kande ye la komenco e fino dil brodkasto-jorno. Exemple, la himno dil Populo-Republiko di Chinia pleesas ante vesperala novaji che la lokala televizion-kanali di Hong Kong exemple TVB Jade ed ATV Home. En Kolumbia, lego obligas pleo dil nacionala himno ye 6:00 e 18:00 che omna publika radio- e televizion-kanalo; en Tailando, Phleng Chat pleesas ye 08:00 e 18:00 cirkum la lando.
Uzo di nacionala himno exter olua lando, tamen, dependas del internaciona agnosko di ta lando. Exemple,Taiwan ne agnoskesis dal Olimpiala Ludi kom aparta naciono depos 1979 e mustas partoprenar kom Chiniana Taipei; olua Nacionala Standardo-Kansono uzesas vice olua nacionala himno.