hêvî
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hêvî | hêvî |
Îzafe | hêviya | hêviyên |
Çemandî | hêviyê | hêviyan |
Nîşandera çemandî | wê hêviyê | wan hêviyan |
Bangkirin | hêviyê | hêviyino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | hêviyek | hêviyin |
Îzafe | hêviyeke | hêviyine |
Çemandî | hêviyekê | hêviyinan |
hêvî mê
- Tişta mirov di dilê xwe de dibêje "xwezî bibe".
- Bi hatina zîvistanê, êdî min hêvî nema. — (Mehmed Uzun, Mirina Kalekî Rind, Weşanxana Orfeus, 1987)
- gazî, hewar, rica, vexwendin, dawet, ezimandin, deng, doz, dawa, hesret
- Çerxa felekê herdem bi fetl û ger û dewran / Hêvî û hawara me di Yezdanê dilovan — (Bilbilê Dilşadî, Seydayê Tîrêj)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Agahî
[biguhêre]Li Serhedê hêvî maneya "tika" dide û li şûna wê guman maneya "hêvî" dide.
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-îranî *Hebi-meti- (“payîn, li bendê bûn, bendewar bûn”) ji *Hebi- (> kurdî bi) + *meti- (“man, mayîn, payîn”) ji proto-hindûewropî *men- (“man, mayîn, payîn”). Bo guherîneke bi heman awayî, binêrin hêvisîn ya kurmancî û "amûxten" ya farisî.
Hevrehên soranî هیوا (hîwa) û ئاوات (awat), farisî امید (umîd / umêd > kurdî umêd, farisiya navîn umêt, avestayî upemeyt- (payîn, bendewar bûn). Ne hevreha îngilîzî hope e.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: hoop → af
- Albanî: shpresë → sq m
- Almanî: Hoffnung → de m
- Amharî: ተስፋ (täsfa)
- Aragonî: asperanza m
- Aramî:
- Asamî: হেঁপাহ (hẽpah), আশা (axa)
- Astûrî: esperanza m
- Azerî: ümid → az
- Baskî: itxaropen → eu, esperantza
- Başkîrî: өмөт (ömöt)
- Belarusî: надзе́я m (nadzjéja), надзёжа m (nadzjóža)
- Belûçî: امیت
- Bengalî: আশা → bn (aśa), উমেদ → bn (umed)
- Bretonî: esper → br m
- Bulgarî: наде́жда m (nadéžda)
- Burmayî: မျှော်လင့်ချက် → my (hmyaulang.hkyak)
- Çekî: naděje → cs m
- Çînî:
- Danmarkî: håb → da nt
- Dolganî: эрэбил (erebil)
- Elfdalî: up nt
- Endonezyayî: harapan → id
- Erebî: أَمَل n (ʾamal), رَجَاء → ar n (rajāʾ)
- Erebiya misrî: امل n (amal)
- Ermenî: հույս → hy (huys)
- Esperantoyî: espero → eo
- Estonî: lootus
- Eweyî: mɔkpɔkpɔ
- Farisî: امید → fa (omid)
- Ferî: vón m
- Fînî: toivo → fi
- Fransî: espoir → fr n, espérance → fr m
- Friyolî: sperance m
- Frîsî: hope
- Gaelîka skotî: dòchas n, dùil m, sùil m
- Galîsî: esperanza m
- Gotî: 𐍅𐌴𐌽𐍃 m (wēns), 𐌻𐌿𐌱𐌰𐌹𐌽𐍃 m (lubains)
- Gujaratî: આશા (āśā)
- Gurcî: იმედი (imedi)
- Haîtî: lespwa
- Hawayî: manaʻolana
- Higaononî: paglaum
- Hindî: आशा → hi m (āśā), उम्मीद → hi m (ummīd)
- Hîlîgaynonî: paglaum
- Holendî: hoop → nl n an m
- Îbranî: תִּקְוָה m (tikvá), יְהָב n (yeháv)
- Îdoyî: espero → io
- Îngilîziya kevn: tōhopa n
- Îngilîzî: hope → en
- Înterlîngua: sperantia
- Îrlendî: dóchas n, súil → ga m, dúil m
- Îstriyotî: sparansa m
- Îtalî: speranza → it m
- Îzlendî: von → is m
- Japonî: 希望 → ja (きぼう, kibō), 期待 → ja (きたい, kitai)
- Kalalîsûtî: neriugisaq, neriuut
- Kannadayî: ಭರವಸೆ → kn (bharavase)
- Katalanî: esperança → ca m
- Kirgizî: үмүт → ky (ümüt)
- Kîngalî: බලාපොරොත්තුව (balāporottuwa)
- Komorî: tama 9
- Koreyî: 바람 → ko (baram), 희망 → ko (huimang), 기대 → ko (gidae)
- Korsîkayî: sperenza
- Krymçakî: акибат (akibat)
- Latgalî: nūceja
- Latînî: spēs m
- Latviyayî: cerība m
- Lawsî: ຄວາມຫວັງ → lo (khuām wang)
- Lezgînî: умуд (umud)
- Lîtwanî: viltis → lt m
- Luksembûrgî: Hoffnung m
- Makedonî: надеж m (nadež)
- Malayalamî: പ്രതീക്ഷ → ml (pratīkṣa)
- Malezî: harapan → ms, asa
- Maltayî: tama
- Maorî: awhero, tūmanako, manawa ora
- Maratî: आशा → mr (āśā)
- Mecarî: remény → hu, reménykedés → hu
- Mîrandî: sperança
- Mongolî:
- Navajoyî: sih, chohooʼį́, hojoobaʼ
- Nepalî: आशा → ne (āśā)
- Norsiya kevn: ván m
- Norwecî:
- Norweciya bokmålî: håp → no nt, forhåpning n an m
- Norweciya nînorskî: håp → nn nt, forhåpning m
- Oksîtaniya kevn: sperança
- Oksîtanî: esperança → oc m
- Oriyayî: ଆଶା (aśa)
- Oygurî: ئۈمىد (ümid)
- Ozbekî: umid → uz
- Papyamentoyî: speransa
- Peştûyî: اسره → ps m (asra), امته → ps m (amta), اومېن n (umen), رجا → ps m (reǰā), نمت n (namat), هيله → ps m (hila), امېد n (omed)
- Plodîşî: Hopninj m
- Polonî: nadzieja → pl m
- Portugalî: esperança → pt m
- Prusiya kevn: nadruwīsnā
- Puncabî: ਉਮੀਦ → pa (umīd), ਆਸ਼ਾ → pa m (āśā)
- Qazaxî: үміт (ümıt), дәме (däme)
- Romancî: speranza m, spraunza m, speronza m, sprànza m
- Romanyayî: speranță → ro m, nădejde → ro m
- Rusî: наде́жда m (nadéžda), надёжа → ru m (nadjóža)
- Sanskrîtî: आशा → sa m (āśā), आशंसा → sa m (āśaṃsā)
- Sardînî: ispera m, isperiu
- Sebwanoyî: paglaom
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: надежа m (nadeža)
- Slovakî: nádej → sk m
- Slovenî: upanje → sl nt
- Somalî: rajo
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: naźeja m
- Spanî: esperanza → es m
- Swahîlî: matumaini → sw
- Swêdî: hopp → sv nt
- Tabasaranî: умуд (umud)
- Tacikî: умед → tg (umed)
- Tagalogî: pag-asa
- Tamîlî: நம்பிக்கை → ta (nampikkai)
- Tayî: ความหวัง → th
- Telûgûyî: ఆశ → te (āśa)
- Teterî: өмет → tt (ömet)
- Tigrînî: ተስፋ (täsfa)
- Tirkî: umut → tr, ümit → tr
- Tirkmenî: umyt
- Tîbetî: རེ་བ (re ba)
- Toxarî B: pärmaṅk
- Tuvalûyî: fakamoemoēga
- Urdûyî: اُمِّید m (ummīd), آشا → ur m (āśā)
- Ûkraynî: наді́я m (nadíja)
- Venîsî: speransa → vec m
- Viyetnamî: hy vọng → vi
- Volapûkî: spel → vo
- Walonî: èspèrance m, espwer → wa n
- Warayî: dahum
- Weylsî: gobaith → cy
- Ximêrî: សង្ឃឹម → km (sɑngkhɨm)
- Yidîşî: האָפֿענונג m (hofenung)
- Yûnanî: ελπίδα → el m (elpída)
- Kevn: ἐλπίς m (elpís)
- Zhuangî: hihvang
- Zuluyî: themba, ethemba
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.