Noviodunum Diablintum

Noviodunum Diablintum,^[1] vulgo Jublains, est commune 685 incolarum (anno 2009) praefecturae Meduanae in Franciae regione Pagis Ligeris. Jublains omnibus aevi antiqui amatoribus notum est Romanorum vestigiorum causa.

Historia

Jublains: ecclesia. Sub ecclesia latent vestigia thermarum antiquarum ; nam primi Christiani hunc locum cultui suo elegerunt.

Urbs Noviodunum a Romanis condita est^[2], postquam Galliam occupavere, Aulercorum Diablintorum civitatis caput ut fieret. Noviodunum Gallice 'Novum Castrum' significat. Antea oppidum Moulay, ad ripam fluminis Meduanae positum, cuius vestigia ab archaeologis ab annis 1970 recognita sunt, caput illius populi fuisse videtur. "Noviodunum Diablintum" apud Ptolemaeum^[3] et in Tabula Itineraria Peutingeriana memoratur. At III-IV saeculo, ut in cetera Gallia universa, nomen civitatis (id est Diablintum) in locum nominis urbis subiit. Per varias vocum mutationes Medio Aevo factas civitas Diablintum postremo Jublains dictum est.

Eadem aedificia publica Novioduni reperiuntur atque in ceteris urbibus Imperii Romani : forum, theatrum, thermae, templa... At magnum templum peripterum et octostylum primo saeculo^[4] more Romano e lapide exstructum in vestigiis vetustissimi fani Gallici (verisimiliter lignei) aedificatum est. In quo templo archaeologi hodie putant deam indigenam, Matrem quandam deam, veneratam esse atque illud maximum fanum iamdudum omnium commune Aulercorum Diablintum fuisse ; igitur causa forte fuit cur caput civitatis a Moulay ad Noviodunum translatum sit.

Castrum Romanum olim 'castra Iulii Caesaris' dictum.

Illustris in primis est civitas Diablintum ob ingentes ruinas maximi castri Romani hodie in Gallia exstantis, quas Victor Hugo, cum illum locum adiit (1836), 'castra Iulii Caesaris' nominavit. Aedificium quadratum in medio positum, validis moenibus turribusque instructum, et ipsum aggere terreno et exterioribus moenibus turribusque circumdatur. Illa munimenta hodie ab archaeologis creduntur tertio saeculo aedificata esse sive ad vectigalia Romano fisco debita sive ad massas metallorum pretiosorum (aurum et stagnum e Britannia ?) custodiendas.

Iam a quarto saeculo Jublains ad occasum vergit et numerus incolarum minuitur. Decimo saeculo parvus vicus (ut hodie) est. Sic transit gloria mundi...

Notae

↑ Ptolemaeus, Geographia, Tabula Peutingeriana (vide infra)
↑ Non e nihilo, ut videtur.
↑ Ptolemaeus, Geographia II,8,7.
↑ Aliquot nummi imperatoris Neronis in fundamentis reperti sunt.

Bibliographia

Anne Bocquet, Jacques Naveau, "Jublains (Mayenne), capitale d'une cité éphémère" in Capitales éphémères. Des Capitales de cités perdent leur statut dans l’Antiquité tardive, Actes du colloque Tours 2003 (Supplément à la Revue archéologique du centre de la France no. 25, 2004) pp. 173-182
Frederica Menulis, 'Les grands sites de l'antiquité. Jublains (Mayenne, France) : ville des Diablintes', L'Archéologue, 136 (dec. 2015) : 64-75.
Jacques Naveau, 'Le Plan antique de Jublains', Revue archéologique de l'ouest, 1986 (3) : 107-117 Hic legere potes
- 'Jublains / Noviodunum (Mayenne)', Revue archéologique du centre de la France 2004 (25 suppl. I) : 435-438 Hic legere potes
Recherches sur Jublains (Mayenne) et sur la cité des Diablintes, cur. Iacobo Naveau. Documents archéologiques de l'Ouest, 1997.
Pierrick Tranchevent, 'Jublains (Mayenne), de la capitale antique au village actuel : regards croisés de l’élu et de l’archéologue', Les Nouvelles de l'archéologie, 2014, 136 : 56-59 Hic legere potes

Nexus interni

Index communium praefecturae Meduanae

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Jublains spectant.

Situs geographici et historici: Locus: 48°15′23″N 0°29′42″W • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • "53122" apud INSEE

Capita civitatum trium Galliarum Germaniarumque duarum


Nominibus urbium digesta: Agedincum Senonum • Aginnum Nitiobrigum • Alauna • Alba Helviorum • Albiga • Andematunnum Lingonum • Anderitum Gabalorum • Aquae Tarbellicae • Aregenua Viducassium • Argentorate • Atuatuca Tungrorum • Atura • Augusta Auscorum • Augusta Raurica • Augusta Suessionum • Augusta Treverorum • Augusta Viromanduorum • Augustobona Tricassium • Augustodunum • Augustodurum Baiocassium • Augustomagus Silvanectum • Augustonemetum Arvernorum • Augustoritum Lemovicum • Aurelianum • Autessiodurum • Autricum Carnutum • Avaricum Biturigum • Aventicum Helvetiorum • Bagacum Nerviorum • Basilea • Boios • Borbetomagus Vangionum • Brocomagus • Burdigala • Caesarodunum Turonum • Caesaromagus Bellovacorum • Camaracum • Castellum Menapiorum • Colonia Agrippina • Condate Redonum • Condivicnum • Constantia • Cossio Vasatum • Dariorigum Venetorum • Divodurum Mediomatricorum • Divona Cadurcorum • Durocatalaunum • Durocortorum Remorum • Elusa • Engolisma • Fanum Martis • Forum Segusiavorum • Gesoriacum • Iantinum Meldorum • Iuliobona Caletum • Iuliomagus Andecavorum • Lactora • Legedia Abrincatum • Limonum • Lugdunum (Ambarrorum) • Lugdunum Consoranorum • Lugdunum Convenarum • Lutetia Parisiorum • Mediolanum Eburovicum • Mediolanum Santonum • Moguntiacum • Nemetacum Atrebatum • Nivernum • Noviodunum Diablintum • Noviodunum Sagiensium • Noviomagus Lexoviorum • Noviomagus Nemetum • Rotomagus • Ruessium • Samarobriva Ambianorum • Segodunum Rutenorum • Suindunum Cenomanorum • Tarba Bigerrionum • Tarvenna • Tullum Leucorum • Turnacum • Vesunna Petrocoriorum • Virodunum • Viromandis • Vorgium Nominibus civitatum digesta: Abrincatum • Albigensium • Ambarrorum • Ambianorum • Andecavorum • Argentoratenses • Arvernorum • Atrebatum • Auscorum • Aurelianensium • Autessiodurensium • Baiocassium • Basiliensium • Bellovacorum • Bigerrionum • Biturigum Cuborum • Biturigum Viviscorum • Boatium • Bononiensium • Cadurcorum • Caletum • Camaracensium • Carnutum • Catalaunorum • Cenomanorum • Consoranorum • Convenarum • Curiosolitum • Diablintum • Eburovicum • Ecolismensium • Elusatum • Gabalorum • Haeduorum • Helvetiorum • Helviorum • Lactoratum • Lemovicum • Leucorum • Lexoviorum • Lingonum • Mediomatricorum • Meldorum • Menapiorum • Moguntiacenses • Morinorum • Namnetum • Nemetum • Nerviorum • Nitiobrigum • Nivernensium • Osismorum • Parisiorum • Petrocoriorum • Pictavorum • Rauracorum • Redonum • Remorum • Rutenorum • Sagiensium • Santonum • Segusiavorum • Senonum • Sequanorum • Silvanectum • Suessionum • Tarbellorum • Tarusatum • Treverorum • Tribocorum • Tricassium • Tungrorum • Turnacensium • Turonum • Ubiorum • Unellorum (1) • Unellorum (2) • Vangionum • Vasatum • Veliocassium • Vellavorum • Venetorum • Viducassium • Virodunensium • Viromanduorum (1) • Viromanduorum (2) Index civitatum Galliarum • Index provinciarum Romanarum Imperii • Tabula successionis provinciarum Romanarum Capsae cognatae: Provinciae Romanae • Civitates trium Galliarum • Formula:Capita civitatum Galliae Narbonensis • Capita civitatum Britanniae Romanae

[1] Ptolemaeus, Geographia, Tabula Peutingeriana (vide infra)

[2] Non e nihilo, ut videtur.

[3] Ptolemaeus, Geographia II,8,7.

[4] Aliquot nummi imperatoris Neronis in fundamentis reperti sunt.

[1]

[2]

[3]

[4]