Ae ba nösi

Fangoroma Beto

Moroi ba Wikipedia

Fangoroma Beto no sambua ngenaoli halöŵö hada da'ö ba Danö Niha, silö'ö-lö'önia molo'ö Fondrakö Silima Ina ba Moro'ö. Tefalua halöŵö andre na no abeto nononihalö ma ni'owalu moroi ba wa'orudura ndramatua sanga'i ya'ia awö wa ira'alawe andrö lö sa'ae alua khönia dandra-tandra mbaŵa, si to'ölö alua khö ndra'alawe ero sara ŵawa ma töra. Börö da'ö aro dödöra wa ni'owalu sibohou andrö no abeto.[1]

Nifotöi beto, ya'ia da'ö ösi dalu ndra'alawe si tobali böröta niha na no orudu ira wemörö ndrongania. Moguna te'oroma'ö mbeto ma tabina andre khö ndra satua ndra'alawe, khö ndra talifusönia ba ba niha mbanua. Tefalua da'a ba wamaduhu'ö ba niha fefu wa ono si so bakha ba dalu ndra'alawe andrö no onora ya'ira si darua, tenga ono moroi ba ndramatua bö'ö.

Famalua meföna

[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba ginötö silalö, lö fefu niha ba zi sagörö Tanö Niha mamalua halöŵö hada Fangoroma Beto. Ha lafatörö hada andre ba mbanua ma öri si no mamakhoi huku andrö tobali fondrakö khöra, duma-dumania Öri Moro'ö, Öri Laraga, Öri Namöhalö, btn. Lötolalö latörö huku andre ira niha sowanua ba mbanua ma öri andrö. Bahiza lö lafatörö ia khö niha si toröi ba mbanua bö'ö simane ba danö Niha Raya.

So ŵo'ömö si lötolalö ibe'e umönö ma solemba ba wamalua halöŵö andre, ya'ia da'ö sageu mbawi si tobali tandrösa gere ba ŵo'ereini na larugi nomo ni'olembai (omo zatua ndra'alawe ni'oŵalu). Sowatö ma satua ndra'alawe ba mo'ömö göi ia wamodiŵo tome ma solemba sageu baŵi.

Me föna ösi wango'erei nifalua gere molua-lua ia ba wangandrö khö Zokhö (asese göi lafotöi ia Sokhö Niha) ena'ö ifahowu'ö nono andrö bakha ba dalu ninania ba ena'ö tobali ono si sökhi ba wa'aurinia dania. Ba li Niha lafotöi ia ena'ö tobali iraono fangali mbörösisi ma sanohugö wangalui ba manga'asogö ohitö dödö zatua.

Famalua iada'a

[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba ginötö iada'a labörögö laröi niha halöwö Fangoroma Beto. Na so zamalua, ba no fabö'ö la'a-la'ania moroi ba zilalö. La'a-la'a sabölö oroma iada'a no la'a-la'a wa'anihakeriso. Lö sa'ae möi ira khö gere föna, bahiza khö gere sibohou, ya'ia Zatua Niha Keriso, Fandrita (Gereja Protestan) ma zui Pastor (Gereja Katolik). Lasao'ö fefu gangandröŵa dödö khö Lowalangi, ena'ö tola tumbu nono ba ginötönia ma ena'ö sökhi nono andrö dania, ena'ö tobali iraono songa'öla ba iraono fangali mbörösisi.

Bakha ba da'a lö tebulö so wanga'asogö diwo bawi. Hiza'i tenga molo'ö goi-goi wondrakö föna. Fanga'asogö bawi khö gere labali'ö sumange zatua ba ira talifusö ni'olembai (satua ba talifusö nononihalö). Ba na lafodiwo nonora ba umönöra ya'ira ni'olembai (sowatö) ba su'a-su'ania ha masi-masi dödö, tenga goi-goi wondrakö.

  1. Talihuku Gulö, Sura Hikaya ba Amakhoita Hada Nifakhoi Zilima Ina ba Wondrakö Moro'ö, Tetehösi, 2003, nga'örö 28 (lö niraka)