Naar inhoud springen

Spoorlijn 19

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Spoorlijn 19
Mol - Hamont grens
Spoorlijn 19 op de kaart
Totale lengte31,7 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorGrand Central Belge
Geopend2 juni 1879
Huidige statusin gebruik
Geëlektrificeerd2021
Aantal sporen1
Baanvaksnelheid
Mol - Neerpelt: 120
Neerpelt - Hamont grens: 70
Treindienst doorNMBS / B-Cargo
Traject
v-SHI2grd lijn 15 van Y Drabstraat
vBHFd 0,0 Mol
dvSTR-eABZglexENDEeq industrieaansluiting Donk opgebroken
vÜSTd
vSTRr-STRd lijn 15 naar Y Zonhoven
SKRZ-Au N71
eHST 2,9 Gompel
hKRZWae Kanaal Dessel-Kwaadmechelen
exENDEaqeABZg+r aansluiting Glasfabriek opgebroken
eHST 4,7 Balen-Wezel
eABZglexENDEeq aansluiting Stevensvennen opgebroken
WBRÜCKE1 Kanaal naar Beverlo
STR+GRZq grens Antwerpen - Limburg
ENDEaqABZg+r aansluiting Zinkfabriek Wezel
eDST 8,7 Balen-Werkplaatsen
eABZg+lexENDEeq industrieaansluiting opgebroken
ABZgleABZq+l lijn 273 naar Lommel-Maatheide
eDSTexSTR 10,7 Lommel-Werkplaatsen
eKRWg+lexKRWr lijn 273 van Lommel-Maatheide opgebroken
BHF 13,8 Lommel
eABZg+lexKBSTeq Nyrstar opgebroken
eDST 18,6 Overpelt-Werkplaatsen
SKRZ-Au N74
BHF 21,5 Overpelt
eABZg+r lijn 18 uit Winterslag opgebroken
BHF 22,8 Neerpelt
hKRZWae Kanaal Bocholt-Herentals
eABZgl lijn 18 naar Eindhoven opgebroken
eBHF 27,4 Sint-Huibrechts-Lille
BHF 30,9 Hamont
GRENZE 31,7 grens België - Nederland
STR lijn naar Vlodrop

Spoorlijn 19 is het Belgische gedeelte van de IJzeren Rijn. Deze spoorlijn verbindt Mol met Neerpelt en zo verder via Hamont met de Nederlandse grens richting Weert.

De 31,7 km lange spoorlijn werd geopend op 5 juni 1879 door de spoorwegmaatschappij Grand Central Belge. In 1948 werd de lijn op enkelspoor gebracht. Treinen kunnen kruisen in Balen-Werkplaatsen en Neerpelt.

Op 4 oktober 1953 werd de lijn gesloten voor reizigersverkeer. Enkel op het baanvak Neerpelt - Hamont bleef een treinenpaar per dag rijden (verbinding Hamont - Neerpelt - Hasselt vv.) tot 2 juni 1957. Op 28 mei 1978 werd het baanvak Mol - Neerpelt weer geopend voor reizigersverkeer (treindienst Antwerpen - Neerpelt vv.).

Goederentreinen rijden amper over deze spoorlijn naar Nederland, enkel de dagelijkse zinkertstrein vanuit de Haven van Antwerpen rijdt tot de zinkfabriek in Budel.

In 2007 heeft het baanvak tussen Hamont en Weert een opknapbeurt gehad van infrastructuurbeheerder ProRail. Het werd officieel opengesteld voor goederentreinen op 15 maart 2007. De eerste goederentrein over dit traject was die dag een trein van B-Cargo. Ook operator DLC laat nu wekelijks (op maandag) een trein rijden over het pas opgeknapte baanvak.

Op het baanvak Mol - Neerpelt is de maximumsnelheid 120 km/u, verderop tot Nederland 70 km/u. Het baanvak Mol-Neerpelt is uitgerust met tegenspoorseinen.

In 2009 werd bekendgemaakt dat het enkelsporig gedeelte tussen Balen-Werkplaatsen en Neerpelt zou uitgebouwd worden tot dubbelspoor tegen 2016.[1]

In 2009 maakte de NMBS bij het presenteren van haar toekomstplannen tevens bekend dat zij de trein naar Neerpelt weer door wil laten rijden naar Hamont, en op lange termijn naar Weert.[2] De verlenging naar Hamont werd op 6 april 2014 in dienst gesteld.

Ontwikkelingen

[bewerken | brontekst bewerken]

De reizigersdienst is met ingang van april 2014 verlengd tot Hamont. Hiervoor is de spoorlijn tot Hamont verbouwd en is de maximumsnelheid tussen Neerpelt en Hamont verhoogd.

In 2018 is begonnen met de elektrificatie van de lijn. Bij de start van de werken was het de bedoeling dat de werken in 2020 klaar zouden zijn. Als gevolg van de Coronacrisis is de einddatum opgeschoven naar de zomer van 2021.

Op 10 juni 2021 reed de eerste elektrische trein tussen Mol en Neerpelt, vanaf 14 juni 2021 werd er ook tot Hamont elektrisch gereden. Wegens de vertraagde levering van de nieuwe M7 rijtuigen is er niet voldoende elektrisch materieel beschikbaar om deze lijn volledig elektrisch te exploiteren en worden sommige diensten nog met MW41 dieseltreinen uitgevoerd.

In juni 2022 maakte infrastructuurbeheerder Infrabel bekend de lijn tussen Balen en Neerpelt terug van dubbelspoor te willen voorzien. De werken zouden uitgevoerd worden tussen januari 2024 en december 2026 en kosten 50 miljoen euro. Het traject is in totaal 13,3 kilometer lang.[3]

Treindiensten

[bewerken | brontekst bewerken]

De NMBS verzorgt het personenvervoer met IC, Piekuur- en ICT-treinen.

Treintype Verbinding Opmerkingen
IC-10 Hamont - Mol - Antwerpen-Centraal Dagelijks: 1x/uur
P Neerpelt - Mol - Mechelen - Brussel-Zuid Rijdt enkel tijdens de spits
P Hamont - Leuven - Heverlee 2x op Zondagavond tijdens het academiejaar
ICT Hamont - Mechelen - Blankenberge Tijdens de zomervakantie 1x/dag

Aansluitingen

[bewerken | brontekst bewerken]

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Mol
Spoorlijn 15 tussen Y Drabstraat en Y Zonhoven
Balen-Werkplaatsen
Spoorlijn 273 tussen Balen-Werkplaatsen en Lommel-Maatheide
Neerpelt
Spoorlijn 18 tussen Winterslag en Eindhoven
Hamont
Spoorlijn tussen Budel en Vlodrop