Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
14 augustus ... de eerste opvoering in 1877 van Het zwanenmeer van Tsjaikovski compleet werd afgekraakt? ... het dorpje Loen in Noorwegen tot twee keer toe is getroffen door een vloedgolf toen een rotsblok in het naastgelegen meer stortte, waarbij in totaal 135 doden vielen? ... het Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer het grootste stoomgemaal uit de geschiedenis is, nog steeds wordt gebruikt en op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staat? ... spinnendoders wespachtige insecten zijn die uitsluitend jagen op spinnen? ... door het Nova Zembla-effect de zon eerder lijkt op te komen dan in werkelijkheid mogelijk is?
13 augustus ... volwassen insecten imago worden genoemd? ... de maan Ganymedes van Jupiter groter is dan Mercurius? ... Roel van Duijn negen politieke groeperingen vertegenwoordigde? ... de term soap ontstond doordat deze series oorspronkelijk gesponsord werden door wasmiddelfabrikanten? ... Eddie Eagan olympisch kampioen werd in het boksen op de Olympische Zomerspelen van 1920 en in het bobsleeën op de Olympische Winterspelen van 1932?	15 augustus ... in 2000 tot de drie mooiste Nederlandstalige gedichten werden verkozen Zeven maal om de aarde gaan van Ida Gerhardt, Ik ging naar Bommel om de brug te zien van M. Nijhoff en Denkend aan Holland van H. Marsman? ... het kinderliedje 'Daar zaten zeven kikkertjes / Al in een boerensloot' van Jan Pieter Heije oorspronkelijk drie strofen telt en gaat over een kikkertje dat denkt dat hij mooier kan zingen dan een nachtegaal? ... Julius Caesar, toen hij op 25-jarige leeftijd gevangen werd genomen door piraten, zijn losgeld van 20 naar 50 talenten liet verhogen? ... Alfred Tennyson in 1833 dichtte over the lady of Shalott terwijl ze onderweg is naar het legendarische kasteel Camelot van koning Arthur, zoals in 1888 uitgebeeld door de prerafaëlitische schilder John William Waterhouse? ... de meeste Europese landen in de jaren zeventig kozen voor de invoering van zomer- en wintertijd?
12 augustus ... Penrose-betegelingen zonder een telkens verschoven patroon met twee of enkele tegelvormen het hele platte vlak vullen? ... het ijzeren kapje met ijzerdraad om de kurk van een champagnefles een muselet genoemd wordt? ... stadhouder Willem III van Oranje vanaf 1689 ook regeerde als koning over Engeland, Schotland en Ierland? ... de uitdrukking 'Want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren' regels zijn uit het gedicht Het Huwelijk van de Vlaamse dichter Willem Elsschot, over een man die overweegt zijn vrouw dood te slaan? ... de theremin een muziekinstrument is dat men tijdens het bespelen niet aanraakt?	16 augustus ... men in 2010 in een straat in Stockholm een systeem installeerde dat inkomsten van snelheidsbekeuringen verlootte onder de automobilisten die zich wel aan de maximumsnelheid hielden? ... het gebouw Turning Torso in Malmö, ontworpen door Santiago Calatrava, geïnspireerd is op een gedraaide wervelkolom? ... de Cypraea moneta (een kaurislak) zijn Latijnse naam ontleent aan het gebruik ervan als betaalmiddel? ... de supernova uit 1987 die met het blote oog te zien was geen onderdeel uitmaakte van de Melkweg en dat Keplers supernova in 1604 de laatste supernova uit de Melkweg was die met het blote oog kon worden gezien?
11 augustus ... veel jaïnisten de vloer vegen tijdens het lopen, om zo de kans op het vertrappen van dieren te verkleinen? ... bemanningsleden van de USS Ranger met diverse sabotageacties het schip en daarmee zichzelf geruime tijd aan de Vietnamoorlog wisten te onttrekken? ... er een bedrijf was dat vliegers levert voor de aandrijving van vrachtschepen? ... de oudste dominostenen zijn gevonden in het graf van Toetanchamon? ... de Kliffen van Moher weliswaar de bekendste kliffen van Ierland zijn, maar dat de kliffen van de Slieve League en Croaghaun honderden meters hoger zijn?	17 augustus ... hoewel tot en met sint-juttemis "nooit" betekent, sint-juttemis mogelijk een echt bestaande dag is, namelijk 17 augustus? ... naast de mens, de blauwoogmaki (Eulemur flavifrons) de enige primaat is met blauwe ogen? ... Bertha van Holland koningin was van Frankrijk? ... de Australische film The Story of the Kelly Gang (1906) wordt beschouwd als de eerste langspeelfilm ter wereld? ... Marc Bolan vaak over auto's zong, terwijl hij zelf niet kon autorijden, en om het leven kwam in een Mini Clubman met zijn vriendin achter het stuur?
10 augustus ... de muziekalbums Supernatural (1999) van Santana en How to dismantle an atomic bomb (2004) van U2 elk met negen Grammy Awards werden onderscheiden? ... de Braziliaanse marathonloper Vanderlei de Lima bij de Olympische Zomerspelen in 2004 brons won, hoewel hem een hond voor de voeten liep en hij door een dronken Ier het publiek in werd geduwd? ... het Belgische bedrijf Janssen Pharmaceutica vijf geneesmiddelen heeft ontwikkeld uit de modellijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie? ... de vlinder Pringleophaga marioni niet kan vliegen? ... Rayleighverstrooiing ervoor zorgt dat de lucht blauw is?	18 augustus ... de lederschildpad de grootste schildpad ter wereld is en meer dan twee meter lang kan worden? ... er soms bij zonsopgang of zonsondergang korte tijd een groene flits te zien is? ... de grapefruit, die ook wel pompelmoes wordt genoemd, in werkelijkheid een kruising is van de eigenlijke pompelmoes en de sinaasappel? ... de beginregels van het middeleeuwse Mariamirakel de Beatrijs ('Van dichten comt mi cleine bate', 'Die liede raden mi dat ict late') een klacht vormen van de dichter over het schrijverschap: "Schrijven levert me slechts weinig op. De mensen raden me aan het te laten …"? ... de Amerikaanse band Bad Brains zowel punk als reggae speelt?
9 augustus ... Julius Caesar op 9 augustus 48 v.Chr. Pompeius versloeg in de Slag bij Pharsalus? ... republikeinwevers (Philetairus socius) 14 centimeter grote vogeltjes zijn die gezamenlijk een nest kunnen bouwen van wel 7 meter lang en 1 ton zwaar? ... de acteur Peter Lorre in zijn eerste Engelstalige film The Man Who Knew Too Much (1934) vrijwel geen Engels kon spreken? ... piano's per definitie "vals" gestemd worden? ... het 10.000 arbeiders vier jaar kostte om de 164,8 kilometer lange Danyang–Kunshan-brug te bouwen?	19 augustus ... de kanarie vernoemd is naar zijn voornaamste leefgebied, de Canarische Eilanden, en niet andersom? ... de Wasaloop met een afstand van 90 kilometer de langste langlaufwedstrijd ter wereld is? ... de kat Oscar de dood van bewoners in een tehuis al zo vaak voorspeld heeft, dat het personeel de familieleden op zijn signaal alvast inlicht? ... met een lichtval 's nachts vlinders kunnen worden gevangen uit de directe omgeving? ... de Canadees-Britse marineofficier Pat O'Leary, de man achter de ontsnappingslijn voor piloten in de Tweede Wereldoorlog, de Belgische legerarts Albert Guérisse bleek te zijn?
8 augustus ... de internet zoekmachine Google is genoemd naar googol, een naam die het negenjarige neefje van de wiskundige Edward Kasner bedacht voor het getal 10¹⁰⁰? ... de zin 'Alles van waarde is weerloos' een regel is uit het gedicht De zeer oude zingt van de Nederlandse dichter Lucebert? ... de Amerikanen mede dankzij de ontwikkeling van de Saturnus V-draagraketten door de voormalige nazi's Wernher von Braun en Arthur Rudolph in 1969 de eerste mensen op de Maan plaatsten? ... het monument de Mammelokker in Gent is geïnspireerd op de legende Caritas Romana, waarin Pero haar tot hongerdood veroordeelde vader het leven redde door hem te zogen? ... de zomertijd, die tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het eerst werd toegepast, meerdere keren is afgeschaft en opnieuw ingevoerd?	20 augustus ... vanuit de lucht, bijvoorbeeld in een vliegtuig, een regenboog helemaal rond kan zijn? Het fenomeen lijkt op een glorie. ... het gekloonde schaap Dolly vernoemd was naar Dolly Parton? ... Sirimavo Bandaranaike de eerste gekozen vrouwelijke regeringsleider was toen zij in 1960 aantrad als premier van Ceylon? ... het Noord-Hollandse Petten inmiddels al het vierde dorp is op ongeveer dezelfde plaats, nadat eerdere dorpen door de zee verzwolgen of door de Duitsers afgebroken werden? ... aan het gelaat gewonde Franse soldaten in en na de Eerste Wereldoorlog werden aangeduid met de term gueules cassées (kapotte smoelen)?
7 augustus ... het plastisch getal aan de basis ligt van de architectuur van de Bossche School? ... het Noord-Hollandse dorp Stompetoren is vernoemd naar de stompe toren van de plaatselijke kerk? ... het voormalige woonhuis van architect Bonnema in het Friese Hardegarijp na diens overlijden een consulaat van Mauritanië is geweest? ... er in de Heksenwaag van Oudewater, die door keizer Karel V werd aangewezen als enige waag in Europa voor een eerlijk heksenproces, nooit iemand als heks is veroordeeld? ... parasitaire schimmels als de Metarhizium anisopliae insecten doden en daarom als biologisch bestrijdingsmiddel worden gebruikt?	21 augustus ... het monument met de Leeuw van Waterloo, dat aan de overwinning op Napoleon herinnert, niet in de gemeente Waterloo maar in Eigenbrakel staat? ... de Utrechtse schrijver W.G. van de Hulst zo'n 100 kinderboeken schreef, waarvan bij elkaar opgeteld meer dan 11 miljoen exemplaren werden verkocht? ... de beroemdste hit van de jazzmusicus Dave Brubeck, Take five, niet door hemzelf werd geschreven maar door saxofonist Paul Desmond? ... er op de maan Titan van Saturnus een luchtdruk heerst van anderhalf keer die op Aarde? ... er naast de gelede bussen ook dubbelgelede bussen zijn?
6 augustus ... tomatensap populair werd als ontbijtdrank nadat het naar verluidt in 1917 in een hotel werd geserveerd omdat de sinaasappelen op waren? ... Geert Wilders het enige lid is van de PVV? ... de Engelse afscheidsgroet goodbye is afgeleid van de wens God be with you ("God zij met u")? ... Elizabeth Cotten een nieuwe tokkelmethode ontwikkelde door ondersteboven gitaar te leren spelen? ... meerkatten geen katten zijn maar apen?	22 augustus ... het schilderij De Nachtwacht voor plaatsing in het stadhuis van Amsterdam kleiner gemaakt werd om op zijn plek te passen? ... het menselijk brein volgens de gestaltpsychologie onwillekeurig driedimensionale voorstellingen maakt van tweedimensionale beelden? ... in de Sovjet-Unie twee steden waren vernoemd naar de Estische communist Viktor Kingissepp: het Estische Kingissepa, dat inmiddels zijn oude naam terug heeft, en het Russische Kingisepp, dat nog steeds zo heet? ... in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer een dier voorkomt dat zeker 30 meter lang kan worden? ... de bal bij softbal groter en ook zwaarder is dan bij honkbal?
5 augustus ... Flushing een wijk is in New York die is vernoemd naar de Nederlandse stad Vlissingen? ... Archimedes volgens de legende naakt door de straten van Syracuse rende, al schreeuwende heureka, nadat hij in bad het principe achter de naar hem genoemde wet van Archimedes had ontdekt? ... John Isner op het tennistoernooi van Wimbledon in 2010 won van Nicolas Mahut in een wedstrijd die meer dan 11 uur duurde, waarin de spelers elk meer dan 100 aces sloegen en waarvan de vijfde set eindigde in 70-68? ... er drie films zijn die het recordaantal van 11 Oscars hebben gewonnen: Ben Hur (1959), Titanic (1997) en The return of the king (2003)? ... behalve ijzer onder andere ook nikkel en kobalt permanent magnetisch kunnen zijn?	23 augustus ... Willy Mullens als een menselijke kanonskogel optrad op een kermis voordat hij carrière maakte als filmregisseur en -producent? ... onderzoek is gedaan naar een meteorietinslag in het Perm via bewaard gebleven edelgas atomen die ingepakt zaten in fullereenmoleculen? ... het niet alleen wordt afgeraden de bladeren van daslook te verzamelen omdat de plant zeldzaam is, maar ook omdat de bladeren verward kunnen worden met die van giftige planten als het lelietje-van-dalen? ... niet de Mont Blanc maar de Elbroes in Rusland de hoogste berg van Europa is? ... dat het Evangelie volgens Matteüs en het Evangelie volgens Marcus geschreven zijn voor verschillende "doelgroepen", respectievelijk bekeerde Joden en Romeinen?
4 augustus ... de doedelzak oorspronkelijk vermoedelijk uit Azië afkomstig is? ... Jacoba Mossel de eerste vrouw is die in Nederland heeft gepreekt, onder meer bij De Vrije Gemeente en de Nederlandse Protestanten Bond? ... stengelslankmieren in staat zijn de grootte van een nestruimte te bepalen met een algoritme gebaseerd op de naald van Buffon? ... Dirk Frimout zijn doctoraat aan de Universiteit Gent behaalde en van dezelfde universiteit nog een eredoctoraat ontving nadat hij in 1992 de eerste ruimtevaarder van België was geworden? ... Princess Juliana International Airport op Sint Maarten bekend staat om zijn korte landingsbaan, die grote vliegtuigen dwingt om bijzonder laag aan te vliegen, soms slechts enkele tientallen meters boven het strand?	24 augustus ... de werkloze verwarmingsmonteur Charles B. Darrow miljoenen verdiende aan het bordspel Monopoly? ... er een speciaal semafooralfabet bestaat voor het seinen met een optische telegraaf of ook wel met twee vlaggen? ... veel hits van Boudewijn de Groot zijn geschreven door tekstdichter Lennaert Nijgh, zoals Welterusten meneer de president, Verdronken vlinder, Testament en Meester Prikkebeen? ... de blauwpaarse gloed op vleugels van de grote en kleine weerschijnvlinder voorbeelden zijn van iriseren, iets wat wel bij meer dieren voorkomt? ... de Nederlandse ontdekkingsreizigster en fotografe Alexandrine Tinne in 1869 op drieëndertigjarige leeftijd tijdens een reis door de Sahara werd vermoord?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Zie ook