Acuèlh
Lutz sus...
La vida extraterrèstra es tota mèna de vida qu’es pas originária de la Tèrra. Es lo tèma d’estudi de l’astrobiologia, e la seuna existéncia encara es ipotetica. Existís cap de pròvas de vida extraterrèstra que sián largament acceptadas per la comunautat scientifica.
Fòrça scientífics creson que s’existís la vida extraterrèstra, poiriá venir de biais independent de diferents punts de l’univèrs. Una teoria alternativa es la panspermia, que suggerís que la vida poirá aver aparegut en un sol punt e aprèp s’espandiguèt per las planetas abitablas. Aquelas doas ipotèsis s’exclusisson pas. L’estudi de la vida extratèrrestra se nomena astrobiologia, exobiologia o xenobiologia. Foguèt supausat que las formas de vida extraterrèstra que van de creaturas intelligentas fins a de formas de vida a l’escala bacteriana.
Foguèt suggerit que qualques luòcs poirian aver tengut o contunhan aver de formas de vida, coma la Mart, satellits naturals de Jupitèr o Saturne (per exemple, Euròpa, Encelad o Titan, e mai recentament Gliese 581c, l’unica planeta extrasolara coneguda que se tròba dins la zòna abitable de la seuna estela, e que se prediguèt qu’a aiga liquida).
O sabiatz?
- Un aristocrata d'Auvèrnhe, Gilbèrt dau Motier de La Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucions americana e francesa.
- Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitan Despì 1904 solament despuèi 2013.
- Lo grop de death metal Gojira que s’aperava Godzilla a sa creacion a Ondres, en Gasconha.
- Lo Monopoly foguèt inventat per una feminista americana.
- Lo davancier dau FBI es estat fondat per un rèire nebot de Napoleon Bonaparte.
- D'un biais indirèct, la vila de Marselha auriá donat son nom a l’ouzo.
- L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.
Nòvas
- 21 d'octobre de 2024: lo generau Lương Cường qu’es elegit president de Vietnam.
- 20 d'octobre: Prabowo Subianto ven president d’Indonesia.
- 15 d'octobre: morís l’escrivan chilenc Antonio Skármeta. (imatge)
- 11 d'octobre: lo prèmi Nobel de la Patz es atribuït a l’associacion japonesa Nihon Hidankyo.
- 10 d'octobre: l’escrivan sud-coreana Han Kang se ganha lo prèmi Nobel de literatura.
- 8 d'octobre: John Hopfield e Geoffrey Hinton son premiats del Nobel de fisica per lors trabalhs sus l'aprendissatge automatic.
- 7 d'octobre: Taye Atske Selassie es elegit president d'Etiopia.
- 1 d'octobre: Francesca Civerchia e Dalibor Riccardi venon capitanis regents de Sant Marin.
- 7 de setembre: l’aresés Mickaël Miguez, lo libornés Alessandro Bartolomucci e lo montpelhierenc Frédéric Villeroux se guanhan una medalha d’aur en fotbòl per òrbs aus jòcs paralimpics de París; lo brivista Mathieu Bosredon se ganha ’na tresena medalha d’aur en ciclisme per equipas; lo tarbés Hélios Latchoumanaya que’s guanha ua medalha d’argent en judo; lo murethin Thomas Peyroton-Dartet se guanha ua medalha d’argent en ciclisme; l’aimostier Cyril Jonard se ganha ’na medalha de bronze en judo.
- 5 de setembre: Ngā Wai Hono e te Pō ven reina dels maòris d’Aotearoa.
- 5 de setembre: lo brivista Mathieu Bosredon se ganha una segonda medalha d’aur en ciclisme H3 aus jòcs paralimpics de París; lo clarmontés Damien Tokatlian e lo tolzan Maxime Valet se ganhan una medalha de bronze en escrima.
- 5 de setembre: Fabrice Pannecoucke ven president del conselh general d’Auvèrnhe Ròse Aups.
- 4 de setembre: lo murethin Thomas Peyroton-Dartet se guanha ua medalha d’aur en ciclisme C3 aus jòcs paralimpics de París; lo brivista Mathieu Bosredon se ganha una medalha d’aur en ciclisme H3; lo milhavés Elie de Carvalho se ganha una medalha d'argent en ciclisme B.
- 2 de setembre: Didier Guillaume ven ministre d’estat de Mónegue.
| Meta-Wiki Coordinacion de totes los projèctes* |
Wikiccionari Diccionari universal |
Wikinews Actualitats liuras* | |||||
| Wikilibres Ensemble de tèxtes pedagogics |
Wikiquote Recuèlh de citacions* |
Wikisource Bibliotèca universala | |||||
| Wikiversitat Comunautat pedagogica dobèrta* |
Wikispecies Inventari del vivent* |
Wikimedia Commons Banca de donadas multimèdia* |
*Projècte sens version en occitan o parcialament traduit