wieprz

Podobna pisownia: Wieprz

wieprz (język polski)

wymowa:: IPA: [vʲjɛpʃ], AS: [vʹi ̯epš], zjawiska fonetyczne: zmięk.• wygł.• i → j ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) zootechn. wykastrowany samiec świni

(1.2) gw. (Poznań) dzik^[1]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) pot. obraź. tęgi mężczyzna^[2]

(2.2) pot. obraź. mężczyzna zachowujący się nieprzyzwoicie^[2]

(2.3) pot. obraź. chciwy mężczyzna

(2.4) pot. obraź. o pogardzanej osobie

odmiana:

(1.1-2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wieprz	wieprze
dopełniacz	wieprza	wieprzy / wieprzów
celownik	wieprzowi	wieprzom
biernik	wieprza	wieprze
narzędnik	wieprzem	wieprzami
miejscownik	wieprzu	wieprzach
wołacz	wieprzu	wieprze

(2.1-4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wieprz	wieprze
dopełniacz	wieprza	wieprzy / wieprzów
celownik	wieprzowi	wieprzom
biernik	wieprza	wieprzy / wieprzów
narzędnik	wieprzem	wieprzami
miejscownik	wieprzu	wieprzach
wołacz	wieprzu	wieprze

przykłady:: (1.1) Żandarmi zabrali wieprza trzymanego przez nas od świąt.; (1.2) Myśliwi nie mogli zabić wieprza spod Konina.; (2.1) Na kocu siedział stary wieprz i sączył piwsko z butelki.; (2.2) Nie siadajcie obok tego wieprza przy barze, myśli o sobie, że jest donżuanem.; (2.3) Pazerne wieprze z magistratu dobrze wiedzą, jak nas oszwabić.; (2.4) Nie będziesz mnie tu, wieprzu jeden, pouczał !

składnia:

kolokacje:: (2.1) spasiony / tłusty wieprz

synonimy:: (2.1) pot. gruby, baryła, baryłeczka, baryłka, beka, brzuchacz, buła, góra mięsa, góra tłuszczu, grubas, grubasek, klucha, kluseczka, kluska, obżartuch, pasibrzuch, pulpecik, pulpet, rozwora, spaślak, tłuścioch, tłuścioszek; pot. żart. szafa trzydrzwiowa; eufem. puszysty^[3]; (2.2) pot. cap, dziwkarz, świnia, świntuch, świntuszek; lubieżnik, rozpustnik, satyr; przest. bezwstydnik, wszetecznik, zbereźnik^[4]

antonimy:: (2.1) chuderlak, chudzina, szkielet

hiperonimy:: (1.1) świnia, świniak

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Wieprz mrz, wieprzowina ż, wieprzowinka ż, wieprzowatość ż

zdrobn. wieprzak mzw, wieprzek mzw

przym. wieprzowy, wieprzowaty

związki frazeologiczne:: młynarskie wieprze rozkurzem się tuczą • rzucać perły przed wieprze

etymologia:: prasł. *vepr'ь

uwagi:

tłumaczenia:: (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: dzik

angielski: (1.1) hog; (2.1) swine
arabski: (1.1) خنزير m (ẖinzīr)
białoruski: (1.1) вяпрук m (vâpruk), парсюк m (parsûk)
bułgarski: (1.1) шопар m (šopar)
esperanto: (1.1) rzad. eksvirporko, eksporko, neol. porkuko
jidysz: (1.1) חזיר m (chazer); (2.1) חזיר m (chazer); (2.2) חזיר m (chazer)
kaszubski: (1.1) wieprz m
maltański: (1.1) ħanzir m
rosyjski: (1.1) боров m
szwedzki: (1.1) galt w
tuvalu: (1.1) puaka tangata
ukraiński: (1.1) вепр m (vepr)
włoski: (1.1) porco m, maiale m; (2.1) porco m, maiale m

źródła:

↑ Antoni Danysz, Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski” nr 8–10, s. 252.
↑ ^2,0 ^2,1 Hasło „wieprz” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ Lidia Wiśniakowska, Słownik synonimów PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-17382-1, s. 85.
↑ Lidia Wiśniakowska, Słownik synonimów PWN, s. 292.

wieprz (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) zootechn. wieprz

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.1) pruch

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. wieprzk

związki frazeologiczne:: spasłi jak wieprz

etymologia:

uwagi:

źródła:

[1] Antoni Danysz, Odrębności słownikarskie kulturalnego języka polskiego w Wielkopolsce w stosunku do kulturalnego języka w Galicyi, „Język Polski” nr 8–10, s. 252.

[PWN-2] 2,0 ^2,1 Hasło „wieprz” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

[3] Lidia Wiśniakowska, Słownik synonimów PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-17382-1, s. 85.

[4] Lidia Wiśniakowska, Słownik synonimów PWN, s. 292.

[1]

[2]

[3]

[4]