Gubernia czernihowska

Gubernia czernihowska

Черниговская губерния

gubernia
1802–1925
Herb
Państwo	Imperium Rosyjskie
Siedziba	Czernihów
Powierzchnia	52 396 km²
Populacja (1897) • liczba ludności	2 298 000
• gęstość	43,8 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba ujezdów	15
Położenie na mapie

Mapa etnograficzna guberni czernihowskiej według spisu 1897

Gubernia czernihowska (ros. Черниговская губерния) – gubernia Imperium Rosyjskiego, leżąca na terenie Ukrainy Lewobrzeżnej, na terenie dzisiejszych Ukrainy i Rosji. Powstała w roku 1802 po podziale guberni małorosyjskiej na czernihowską i połtawską. Położona była pomiędzy 50°15′ a 53°19′ szerokości geograficznej północnej i 30°24′ a 34°26′ długości geograficznej wschodniej.

Centrum administracyjnym było miasto Czernihów. Składało się na nią 15 powiatów (ujezdów):

• borzieński (2732,1 km²),
• głuchowski (3090,8 km²),
• horodniański (4061,9 km²),
• kozielecki (4952,8 km²),
• konotopski (2539,8 km²),
• królewiecki (2702,9 km²),
• nowogrodzki (3790,5 km²), siedziba Nowogród Siewierski
• niżyński (2891,8 km²), siedziba Niżyn
• osterski (4385,7 km²),
• sośnicki (4079,7 km²),
• czernihowski (3667,2 km²),
• mgliński (3694,4 km²),
• nowozybkowski (3857,3 km²),
• starodubowski (3420,8 km²),
• suraski (4050,5 km²).

Obszar guberni czernihowskiej – 52 396 km²,

W 1919 cztery północne powiaty z mieszaną ukraińsko-białorusko-rosyjską ludnością odpadły do guberni homelskiej (od 1926 znalazły się w składzie guberni briańskiej Rosji Sowieckiej).

W roku 1925 gubernię czernihowską zlikwidowano, a jej terytorium weszło w skład okręgów głuchowskiego, konotopskiego, nieżyńskiego oraz czernihowskiego USRR. W 1932 na większości obszaru guberni utworzono obwód czernihowski.

Demografia

Ludność – 2 298 000 (według spisu z 1897) – Ukraińcy (66,4%), Rosjanie (21,6%), Białorusini (6,6%), Żydzi (5,0%), Niemcy.

Ludność w ujezdach według języka ojczystego 1897

Ujezd	Ukraińcy	Rosjanie	Białorusini	Żydzi	Niemcy	Polacy
Gubernia łącznie	66,4%	21,6%	6,6%	5,0%	0,2%	0,1%
Borzneński	93,8%	0,6%	…	2,5%	3,0%	…
Głuchowski	91,6%	4,2%	…	3,9%	…	0,1%
Horodnieński	86,8%	7,8%	0,3%	4,6%	…	0,3%
Kozielecki	95,2%	1,0%	…	3,5%	…	0,1%
Konotopski	90,9%	3,4%	0,3%	4,9%	…	0,3%
Królewiecki	96,3%	0,7%	…	3,0%	…	…
Mgliński	…	78,2%	14,2%	7,3%	…	…
Nieżyński	91,8%	1,9%	…	5,9%	…	0,2%
Nowogrodzki	91,1%	4,3%	…	4,4%	…	…
Nowozybkowski	…	94,2%	0,2%	5,4%	…	0,1%
Osterski	92,5%	2,8%	0,2%	4,2%	…	0,1%
Sośnicki	94,2%	1,0%	0,1%	4,5%	…	0,1%
Starodubski	0,2%	92,9%	…	6,8%	…	…
Suraski	0,1%	24,9%	69,4%	5,3%	…	0,1%
Czernihowski	86,1%	5,6%	0,2%	7,6%	…	0,2%

Miasta

Największe miasta guberni w 1897 roku na podstawie danych z carskiego spisu powszechnego oraz porównanie przynależności administracyjnej w Rzeczypospolitej do 1667 roku oraz współczesnej przynależności państwowej:

Nieżyn w XIX wieku

	miasto	populacja	województwo I RP	państwo (2016)
1.	Nieżyn	32 113	kijowskie
2.	Czernihów	27 716	czernihowskie
3.	Konotop	18 770	czernihowskie
4.	Nowozybkow	15 362	smoleńskie
5.	Głuchów	14 828	czernihowskie
6.	Borzna	12 526	czernihowskie
7.	Starodub	12 381	smoleńskie
8.	Królewiec	10 384	czernihowskie

Bibliografia

• Черниговская губерния Энциклопедия Брокгауза Ф.А. и Ефрона И.А.
• whp. whp057.narod.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]. – Informacje (po angielsku)
• Gubernia czernihowska – herb historyczny (po angielsku i ukraińsku)
• Gubernia czernihowska – Artykuł w Encyklopedii Ukrainy (po angielsku)