Przejdź do zawartości

Fencyklidyna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fencyklidyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C17H25N

Masa molowa

243,39 g/mol

Wygląd

białe, krystaliczne ciało stałe o zapachu oleju i lekko amoniakalnym[2]

Identyfikacja
Numer CAS

77-10-1
2981-31-9 (bromowodorek)

PubChem

6468

DrugBank

DB03575

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
Legalność w Polsce

substancja psychotropowa grupy II-P

Fencyklidyna, PCP – organiczny związek chemiczny, substancja psychoaktywna zaliczana do dysocjantów, pochodna piperydyny. W przeszłości fencyklidyna używana była do znieczulania przedoperacyjnego, jednak ze względu na swe psychoaktywne działanie i neurotoksyczność została wycofana z lecznictwa[8].

Fencyklidyna została zsyntetyzowana w 1956 roku w amerykańskim przedsiębiorstwie farmaceutycznym Parke-Davis, do stosowania jako anestetyk podawany drogą dożylną. W latach 60. zaczęła być wykorzystywana jako narkotyk. W takim użyciu jest przyjmowana w formie doustnej, dożylnie, donosowo, lub – najczęściej – przez palenie[3].

Działanie

[edytuj | edytuj kod]

Działanie farmakologiczne fencyklidyny polega na blokowaniu otwartego kanału receptora NMDA, co skutkuje silniejszą depolaryzacją neuronu[9].

Efekty działania fencyklidyny są bardzo zróżnicowane i zależne od wielu czynników. Niewielka ilość środka może wywołać uczucie oziębłości i obojętności wobec otoczenia bądź poczucie siły i niewrażliwość. Ponadto może spowodować odrętwienie i zakłócenie mowy oraz uniemożliwić koordynację ruchów. Większe dawki mogą spowodować silną depersonalizację i konfuzję, delirium, trudności lub całkowite uniemożliwienie poruszania się.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 34, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b c d e f Phencyclidine, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 6468 [dostęp 2020-05-27] (ang.).
  3. a b c Toksykologia współczesna, Witold Seńczuk (red.), wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 332–333, ISBN 83-200-3128-1, OCLC 812704643.
  4. a b c Phencyclidine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB03575 [dostęp 2020-05-27] (ang.).
  5. Phencyclidine, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-15] (ang.).
  6. a b CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 3-426, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  7. a b Phencyclidine hydrochloride [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 17 października 2022, numer katalogowy: P3029 [dostęp 2023-09-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  8. Stephen A. Maisto, Mark Galizio, Gerard Joseph Connors, Drug Use and Abuse, Thompson Wadsworth, 2004, ISBN 0-15-508517-4.
  9. S. Kapur, P. Seeman, NMDA receptor antagonists ketamine and PCP have direct effects on the dopamine D2 and serotonin 5-HT2 receptors – implications for models of schizophrenia, „Molecular Psychiatry”, 7 (8), 2002, s. 837–844, DOI10.1038/sj.mp.4001093, PMID12232776 (ang.).