Mohammad Omar

Mohammad Omar

Data i miejsce urodzenia	1959 Node
Data i miejsce śmierci	23 kwietnia 2013 Zabul
Przewodniczący Najwyższej Rady Afganistanu
Okres	od 27 września 1996 do 13 listopada 2001
Przynależność polityczna	Islamski Ruch Rewolucyjny
Poprzednik	Burhanuddin Rabbani
Następca	Burhanuddin Rabbani

Mohammad Omar (ur. w 1959 w Node koło Kandaharu, zm. 23 kwietnia 2013 w Karaczi lub w prowincji Zabul) – afgański mułła, polityk i duchowny narodowości pasztuńskiej, wieloletni przywódca talibów.

Uczestniczył w walkach z Armią Radziecką podczas wojny afgańskiej w szeregach Ruchu Rewolucji Islamskiej (Harakat-i Inquilab-i Islami) Nabi Mohammadiego. W 1994 roku razem z grupą swoich uczniów powołał do życia nowe ugrupowanie zbrojne – talibów, którzy po kilkuletniej wojnie domowej zdobyli w 1996 Kabul i przejęli władzę w kraju. Wówczas mułła Omar ogłosił się głową państwa i przyjął tytuł amir al-muminin (arab. wódz wiernych), stając się przywódcą Afganistanu, którym pozostawał do czasu obalenia rządu talibów w wyniku amerykańskiej interwencji zbrojnej w 2001 roku. Odtąd poszukiwany był przez władze afgańskie i oddziały międzynarodowe stacjonujące w Afganistanie. On sam ukrywał się, najprawdopodobniej w górach na pograniczu afgańsko-pakistańskim i kierował oddziałami talibów usiłujących odzyskać władzę. Według doniesień ze stycznia 2002 udało mu się zbiec na motocyklu z oblężonej kryjówki.

W listopadzie 2008 otrzymał propozycję uzyskania azylu w Arabii Saudyjskiej.

Śmierć

Omar zmarł w kwietniu 2013 roku. Okoliczności jego śmierci nie są pewne. Afgańskie źródła rządowe podają, że zmarł na gruźlicę w szpitalu w Karaczi. Jednak inne źródła, m.in. holenderska dziennikarka Bette Dam, twierdzą, że nie opuścił on nigdy Afganistanu i zmarł w prowincji Zabul, niedaleko amerykańskiej bazy wojskowej. Pojawiały się też teorie, że został on zastrzelony przez Achtara Mansura, który później zajął jego miejsce.

Śmierć Omara była trzymana w tajemnicy przez talibów przez dwa lata, dopóki nie została ujawniona w lipcu 2015 r. przez Narodową Dyrekcję Bezpieczeństwa Afganistanu.