Marcel Janco

Marcel Janco
‏Marcel Iancu‎
	; Marcel Janco w 1954 roku
Data i miejsce urodzenia	24 maja 1895 ; Bukareszt
Data i miejsce śmierci	21 kwietnia 1984 ; En Hod
Narodowość	rumuńska, izraelska
Alma Mater	Politechnika Federalna w Zurychu
Dziedzina sztuki	dadaizm, konstruktywizm
Epoka	modernizm
Muzeum artysty	The Janco-Dada Museum
	Nagrody
	1945-1946 Nagroda Dizengoffa; 1950-1951 Nagroda Dizengoffa; 1967 Nagroda Izraela;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marcel Janco, org. Marcel Iancu (ur. 24 maja 1895 w Bukareszcie, zm. 21 kwietnia 1984 w En Hod) — rumuński artysta wizualny, architekt i teoretyk sztuki pochodzenia żydowskiego. Współtwórca dadaizmu i przedstawiciel konstruktywizmu.

Życiorys

Urodził się w zamożnej rodzinie w Bukareszcie. Jako nastolatek w 1912 r. współtworzył z Tristanem Tzarą oraz Ionem Vineą rumuńskie pismo artystyczno-literackie „Simbolul”. W wieku dwudziestu lat przeniósł się do Zurychu, gdzie studiował architekturę oraz rozwijał awangardowy ruch dadaizmu. W Cabaret Voltaire, miejscu powstania nurtu, Janco odpowiadał za wizualną stronę organizowanych tam przedstawień. Na potrzeby kabaretu tworzył kostiumy i prymitywne maski, łamiąc tym liczne konwencje. Marcel Janco wykorzystywał w swojej twórczości estetykę futuryzmu, kubizmu i ekspresjonizmu.

W 1919 r. ożenił się z tancerką Lily Ackermann, z którą miał córkę. W tym samym roku Janco porzucił dadaizm, wskazując na negatywną stronę nurtu (destrukcyjny nihilizm i duchowa przemoc), zwracając się w stronę konstruktywizmu^[1]. W latach 20. i 30. XX w. prowadził pracownię architektoniczną w Bukareszcie, która przyczyniła się do powstania wielu modernistycznych obiektów w stolicy Rumunii. Artysta wiąże się w tym czasie z grupami Das Neue Leben i Radikale Künstler. W latach 1922–1932 prowadzi pismo „Contimporanul”, w którym pisze na różne tematy dotyczące sztuki i architektury^[2].

Po rozwodzie z Ackermann, poślubił Clarę Goldschlager, z którą miał kolejną córkę. Podczas II wojny światowej w wyniku narastającego antysemityzmu, Janco opuścił Rumunię i udał się do Palestyny. W Izraelu wywarł istotny wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki izraelskiej^[3]. W miejscowości En Hod współzałożył kolonię artystów, która funkcjonuje do dziś^[4].

Przypisy

↑ Biography of Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
↑ Contimporanul (1923-1930). Biblioteca Digitală a BCU Cluj. [dostęp 2020-08-22]. (rum.).
↑ Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
↑ Ein Hod Artist' Village. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[1] Biography of Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).

[2] Contimporanul (1923-1930). Biblioteca Digitală a BCU Cluj. [dostęp 2020-08-22]. (rum.).

[3] Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).

[4] Ein Hod Artist' Village. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]