Powiat lubliniecki

Powiat lubliniecki
	powiat
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
TERC	2407
Siedziba	Lubliniec
Starosta	Joachim Smyła
Powierzchnia	822,25 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 75 027
• gęstość	91 os./km²
Urbanizacja	37,3%
Tablice rejestracyjne	SLU
	Adres urzędu:ul. Paderewskiego 7; 42-700 Lubliniec
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	1
Liczba gmin wiejskich	6
	Położenie na mapie województwa;
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat lubliniecki – powiat w Polsce w województwie śląskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubliniec.

Według danych z 31 grudnia 2023 roku powiat zamieszkiwało 75 027 osób^[1].

W skład powiatu wchodzą^{[potrzebny przypis]}:

gminy miejskie: Lubliniec
gminy miejsko-wiejskie: Woźniki
gminy wiejskie: Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków
miasta: Lubliniec, Woźniki

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 76 451 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 76 326 osób^[3]. \

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	77 347	100	39 242	50,73	38 105	49,27
Miasto	28 851	37,30	14 687	18,99	14 164	18,31
Wieś	48 496	62,70	24 555	31,75	23 941	30,95

Piramida wieku mieszkańców powiatu lublinieckiego w 2014 roku^[4].

Ludność w latach

Liczba mieszkańców w latach

Związki wyznaniowe^{[potrzebny przypis]}

Rada Powiatu

Ugrupowanie	2002-2006^[5]	2006-2010^[6]	2010-2014^[7]	2014-2018^[8]	2018-2023^[9]
Sojusz Lewicy Demokratycznej	1 (SLD-UP)	-	-	-
Prawo i Sprawiedliwość					5
Forum Prawicy Ziemi Lublinieckiej	3	3	2	2
Samorząd Lubliniecki	4	3	1	-
Porozumienie Samorządowe Ziemi Lublinieckiej	9	8	10	-	6
Samoobrona	2	2	-	-
Wspólnota Ziemi Lublinieckiej	-	2	6	4	6
Inicjatywa Samorządowa	-	1	-	-
Forum Samorządowe Ziemi Lublinieckiej	-	-	-	-
Porozumienie Ziemi Lublinieckiej	-	-	-	13
Komitet Wyborczy Wyborców Ziemi Lublinieckiej					2

Położenie geograficzne

Powiat lubliniecki położony jest w dorzeczach górnej Liswarty i górnej Małej Panwi. Jego terytorium znajduje się na pograniczu Niziny Śląskiej i Wyżyny Śląskiej. W północno-wschodniej części powiatu znajduje się też większa część Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”.

W przeszłości do powiatu lublinieckiego należały także gminy Dobrodzień i Kalety^[10].

Historia powiatu

Historycznie większość powiatu stanowi część Górnego Śląska, oprócz terenu miejscowości Łebki, Pietrzaki oraz części miejscowości Herby (dawniej Herby Polskie)^[11]^[12]. Przez długi czas Ziemia lubliniecka stanowiła rejon kulturowy Górnego Śląska, graniczący od północy z Małopolską. Granica między Śląskiem a Małopolską, ustanowiona na przełomie XIV i XV wieku, przebiega w kierunku północnym od miejscowości Boronów i wschodnim od miasta Woźniki. Miała ona wpływ na wzmocnienie autonomii ziemi lublinieckiej jako obszaru odrębnego kulturowo. W XVIII była to też granica Prus z Rzecząpospolitą, a później Prus i Niemiec z Rosją i Królestwem Polskim.

Zaczątkiem powiatu był tzw. districtus Lublinensis, który to wzmiankowany był już w XIV wieku. Do końca XX wieku w granicach powiatu znajdowały się też miasta i gminy Kalety i Dobrodzień, które zostały odłączone od powiatu lublinieckiego 1 stycznia 1999 r.

1300 – Lubliniec uzyskuje prawa miejskie
XVIII wiek – pierwszy starosta z nadania pruskiego – Jan Ludwik von Goczalkowski
1922 – pierwszy starosta lubliniecki w dwudziestoleciu międzywojennym – Kazimierz Grzymała-Niegolewski (zmarł w 1923^[13])

Kultura i turystyka

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” w 2006 roku

Budynek dawnej szkoły w Lubszy, w której nauczał Józef Lompa

Osobny artykuł: Zabytki powiatu lublinieckiego.

Na obszarze powiatu znajduje się kilkanaście dworków, pałaców i zespołów zamkowo-pałacowych: w Dralinach, Kochanowicach, Kochcicach, Koszęcinie, Lublińcu, Łagiewnikach Wielkich, Panoszowie, Sierakowie Śląskim, Wędzinie i Wierzbiu.

Na trasie Szlaku architektury drewnianej znajdują się następujące obiekty:

wolno stojąca dzwonnica drewniana z XVII w. przy murowanym kościele św. Józefa z 1331 w Sadowie
kościół Matki Boskiej Różańcowej z 1611 w Boronowie, pierwszy na Śląsku kościół zbudowany na planie krzyża greckiego.
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z 1576 w Gwoździanach.
kościół św. Anny z 1653 w Lublińcu
kościół św. Jana Chrzciciela z ok. 1670 w Bruśku
kościół Świętej Trójcy z 1724 w Koszęcinie
kościół św. Marcina z 1751 w Cieszowej
kościół cmentarny św. Walentego z 1696 w Woźnikach

W zespole zamkowym w Koszęcinie swoją siedzibę ma Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. W miejscowości Cieszowa, oprócz zabytkowego kościoła, znajduje się też kirkut z XVIII wieku.

Poza szlakiem architektury drewnianej, na terenie powiatu znajdują się także:

Prasa^{[potrzebny przypis]}

Na terenie powiatu lublinieckiego ukazuje się Echo powiatu – bezpłatny informator powiatu lublinieckiego – miesięcznik informacyjno-publicystyczny, poświęcony zagadnieniom lokalnym.

Gospodarka^{[potrzebny przypis]}

Ta sekcja od 2011-01 wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.

Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać pustosłowia. Zapoznaj się również z zasadami tworzenia list.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Powiat lubliniecki oparty jest głównie o rolnictwo, jednakże na jego terenie znajduje się także kilka większych zakładów przemysłowych:

Lentex – producent wykładzin w Lublińcu
Hoger w Lublińcu
Gerlic w Lublińcu
Texlen w Lublińcu
Hugienika w Lublińcu
Bios Lubliniec 1
Bios Lubliniec 2
Młyn Lubliniec
Polimer w Lublińcu
Szybex w Lublińcu
Turbo Care Poland w Lublińcu
Energoserwis – przemysł elektromaszynowy w Lublińcu
Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. – Zakład Magazynowania Paliw nr 3 w Boronowie
Scrapena – zakład przerobu złomu i recyklingu samochodów w Herbach.

Sąsiednie powiaty

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2024-11-10] .
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ Powiat lubliniecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .
↑ Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .
↑ DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo śląskie - Powiat lubliniecki [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .
↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .
↑ Wybory samorządowe.W. W Wybory samorządowe.W., Wyborcza.pl [online], czestochowa.wyborcza.pl, 23 października 2018 [dostęp 2018-10-24] .
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-06)].
↑ https://web.archive.org/web/20171201033607/http://www.haus.pl/images/mapa.jpg
↑ Józef AndrzejJ.A. Bossowski Józef AndrzejJ.A., ZdzisławZ. Urbański ZdzisławZ., Historia kolei Herby-Częstochowa, Częstochowa: „Cmyk-Art”, 2002, ISBN 83-917138-5-7, OCLC 749663078 .
↑ II. Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 grudnia 1923 do 1 stycznia 1924 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. 1, s. 23, 1 marca 1924. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

Linki zewnętrzne

Starostwo Powiatowe w Lublińcu

[populacja2023-1] Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2024-11-10] .

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[populacja2016-4] Powiat lubliniecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[5] Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .

[6] Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .

[7] DituelD. Sp. DituelD., Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo śląskie - Powiat lubliniecki [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .

[8] PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-15] .

[9] Wybory samorządowe.W. W Wybory samorządowe.W., Wyborcza.pl [online], czestochowa.wyborcza.pl, 23 października 2018 [dostęp 2018-10-24] .

[10] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-06)].

[11] ttps://web.archive.org/web/20171201033607/http://www.haus.pl/images/mapa.jpg

[12] Józef AndrzejJ.A. Bossowski Józef AndrzejJ.A., ZdzisławZ. Urbański ZdzisławZ., Historia kolei Herby-Częstochowa, Częstochowa: „Cmyk-Art”, 2002, ISBN 83-917138-5-7, OCLC 749663078 .

[13] II. Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 grudnia 1923 do 1 stycznia 1924 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”. 1, s. 23, 1 marca 1924. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Miasta na prawach powiatu	Bielsko-Biała Bytom Chorzów Częstochowa Dąbrowa Górnicza Gliwice Jastrzębie-Zdrój Jaworzno Katowice (siedziba) Mysłowice Piekary Śląskie Ruda Śląska Rybnik Siemianowice Śląskie Sosnowiec Świętochłowice Tychy Zabrze Żory
Powiaty	będziński bielski bieruńsko-lędziński cieszyński częstochowski gliwicki kłobucki lubliniecki mikołowski myszkowski pszczyński raciborski rybnicki tarnogórski wodzisławski zawierciański żywiecki
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga Metropolia

Miasta	Lubliniec Woźniki
Gminy miejskie	Lubliniec
Gminy miejsko-wiejskie	Woźniki
Gminy wiejskie	Boronów Ciasna Herby Kochanowice Koszęcin Pawonków

Powiaty miejskie	Katowice Bielsko Królewska Huta (od 1934 Chorzów)
Powiaty ziemskie	bielski cieszyński cieszyński zachodni (1938) frysztacki (od 1938) katowicki lubliniecki pszczyński rudzki (do 1924) rybnicki tarnogórski świętochłowicki (do 1939)

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1922–39) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1922–75)	Dobrodzień (← w 1945 → i ← od 1951) Kalety (od 1951) Lubliniec Woźniki
Osiedla (1954–72)	Herby (1958–72) Koszęcin (1958–72)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–54 i 1973–75)	Boronów (do 1954) Ciasna (← od 1951) Dobrodzień (od 1973) Herby (od 1973) Kalety (do 1950) Kochanowice (od 1973) Kochcice (do 1954) Koszęcin Lisów (do 1954) Lubsza (do 1954) Łagiewniki Małe (← 1951–54) Pawonków Psary (od 1973) Sadów (do 1954) Sieraków (← 1951–54) Szemrowice (← 1951–54) Zielona (194?–50)
Gromady (1954–72)	Boronów (1954–72) Ciasna (1954–72) Gwoździany (1954–72) Hadra (1954–68) Herby (1954–57) Kamienica (1954–61) Kochanowice (1954–72) Kochcice (1954–72) Koszęcin (1954–57) Kośmidry (1954–61) Ligota Woźnicka (1954–61) Lisowice (1954–61) Lisów (1954–72) Lubecko (1954–61) Lubsza (1954–72) Łagiewniki Małe (1954–72) Miotek (1954–72) Myślina (1954–72) Pawonków (1954–72) Pludry (1954–72) Psary (1954–72) Rzędowice (1954–61) Sadów (1954–72) Sieraków (1954–72) Strzebin (1954–72) Szemrowice (1954–72) Wędzina (1954–61) Zborowskie (1954–61)