Wesley Snipes
 Wesley Snipes w 2008 roku | |
| Imię i nazwisko |
Wesley Trent Snipes |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
31 lipca 1962 |
| Zawód |
aktor, producent filmowy, choreograf |
| Współmałżonek |
April DuBois |
| Lata aktywności |
od 1987 |
Wesley Trent Snipes[1][2] (ur. 31 lipca 1962 w Orlando) – amerykański aktor i producent filmowy.
W 1998 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7020 Hollywood Boulevard[3][4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Orlando na Florydzie jako syn Rudolpha Snipesa, wojskowego Amerykańskich Sił Powietrznych, i Marion[5], dorastał na ulicach nowojorskiego Południowego Bronxu. Ukończył artystyczną szkołę średnią High School for the Performing Arts[6] w Nowym Jorku. Swoją edukację kontynuował w szkole średniej w Orlando. W latach 1978–1982 uczęszczał na Uniwersytet Stanowy Nowego Jorku (SUNY) w Purchase w stanie Nowy Jork na kierunek sztuki teatralnej, jednak dyplom uzyskał w 1985[7]. Występował w objazdowych teatrach i regionalnych produkcjach. W 1985 podjął pracę jako instalator telefoniczny koło Nowego Jorku.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Zadebiutował na scenie Broadwayu w dwóch spektaklach – Chłopaki zimy (The Boys of Winter, 1985) jako L. B. i Egzekucja sprawiedliwości (Execution of Justice, 1986) w potrójnej roli Richarda Pabicha, siostry Boom Boom i Sullivana[8], a także wystąpił w sztuce Wole Soyinki Śmierć i królewski koniuszy (Death and the King’s Horesman). Przyłączył się także do podróżnej trupy aktorskiej Struttin'Street Stuff, występując w pobliskich parkach i szkołach.
Swoją karierę na dużym ekranie rozpoczął od udziału w komedii sportowej Dzikie koty (Wildcats, 1986) z Goldie Hawn jako zawodnik futbolu amerykańskiego Trumaine, dramacie sportowym Ulice złota (Streets of Gold, 1986) w roli utalentowanego boksera z Klausem Marią Brandauerem i Adrianem Pasdarem i serialu NBC Policjanci z Miami (Miami Vice, 1986). W 1987 wystąpił jako Mini Max w 17-minutowym teledysku Michaela Jacksona „Bad” w reżyserii Martina Scorsese jako przywódca gangu Mini Max[9]. Jego kreacja sierżanta Bookmana w serialu HBO Opowieści wojenne z Wietnamu (Vietnam War Story, 1988) przyniosła mu nagrodę CableACE.
Po występie w komedii sportowej Pierwsza liga (Major League, 1989) u boku Toma Berengera, Charliego Sheena i Rene Russo oraz sensacyjnym dramacie kryminalnym Abla Ferrary Król Nowego Jorku (King of New York, 1990) z Christopherem Walkenem, Davidem Caruso i Laurence’em Fishburne’em, został zaangażowany do dwóch filmów Spike’a Lee – Czarny blues (1990)[10] jako saksofonista jazzowy u boku Denzela Washingtona i Malaria (Jungle Fever, 1991).
Wystąpił potem w kasowych filmach: Biali nie potrafią skakać (White Men Can't Jump, 1992) z Woodym Harrelsonem jako uliczny koszykarz, Pasażer 57 (Passenger 57, 1992), Taniec na wodzie (Waterdance, 1992), Wschodzące słońce (Rising Sun, 1993) z Seanem Connerym, Człowiek demolka (Demolition Man, 1993) z Sylvestrem Stallone’em i Sandrą Bullock, Strefa zrzutu (Drop Zone, 1994), Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995) jako jedna z trzech drag queen, Pociąg z forsą (Money Train, 1995) z Woodym Harrelsonem i Jennifer Lopez, Fan (The Fan, 1996) jako gwiazdor baseballu z Robertem De Niro i Ellen Barkin oraz Wydział pościgowy (U. S. Marshals, 1998) u boku Tommy’ego Lee Jonesa i Roberta Downeya Jr.
Jest dwukrotnym laureatem nagrody Image; za rolę króla handlu narkotykami w dramacie kryminalnym Mario Van Peeblesa New Jack City (1991) i postać George’a Du Vaula w tele dramacie HBO Amerykański sen (America’s Dream, 1996). Za kreację reżysera z Los Angeles w dramacie Romans na jedną noc (One Night Stand, 1997) został uhonorowany Pucharem Volpiego dla najlepszego aktora na 54. MFF w Wenecji[11].
Swoje umiejętności sztuk walki karate, kung-fu i capoeira zaprezentował na ekranie w roli dhampira Blade’a w filmie akcji Blade: Wieczny łowca (Blade, 1998), za którą odebrał nagrodę Blockbuster Entertainment, a także w sequelach – Blade: Wieczny łowca II (Blade 2, 2002) i Blade: Mroczna trójca (Blade: Trinity, 2004). Rolę odtworzył ponownie w Deadpool & Wolverine (2024).
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]
Od 1985 do 1990 był żonaty z April DuBois, z którą ma syna Jelaniego Asara (ur. 1988). Spotykał się z Halle Berry (1990), Jadą Pinkett Smith (1991), Jennifer Lopez (od listopada 1994 do marca 1995) i azjatycką modelką Donną Wong (1996–1998)[12]. 17 marca 2003 poślubił koreańską artystkę malarkę Nakyung „Nikki” Park (ur. 1974). Mają czworo dzieci; synów: Akhenaten Kihwa-T (ur. 2001), Alaafia Jehu-T (ur. 2004) Alimayu Moa-T (ur. 2007) i córkę Iset Jua-T (ur. 2001).
W 1993 został zatrzymany za nielegalne posiadanie broni, a rok potem uciekając przed policją z prędkością ponad 200 km na godzinę spowodował wypadek i był aresztowany za przekroczenie prędkości na autostradzie. W 2008 sąd w stanie Floryda skazał aktora na 3 lata więzienia za przestępstwa podatkowe[13][14]. Udowodniono mu umyślne uchylanie się od płacenia podatków federalnych w latach 1999–2001[13]. Karę pozbawienia wolności rozpoczął 9 grudnia 2010 w więzieniu federalnym McKean Federal Correctional Institution[15][16][17]. Z zakładu karnego został zwolniony 2 kwietnia 2013[18].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1986 | Dzikie koty | Trumaine | |
| 1987 | Ulice złota | Roland Jenkins | |
| Vietnam War Story | Młody żołnierz | ||
| 1988 | Vietnam War Story II | Młody żołnierz | Bezpośrednio na video |
| 1989 | Pierwsza liga | „Willie Mays” Hayes | |
| 1990 | Czarny blues | Shadow Handerson | |
| Król Nowego Jorku | Thomas Flanigan | ||
| 1991 | New Jack City | Nino Brown | Nominacja do MTV Movie Award: Najlepszy czarny charakter |
| Malaria | Flipper „Flip” Purify | ||
| 1992 | Taniec na wodzie | Raymond Hill | |
| Biali nie potrafią skakać | Sidney „Syd” Deane | ||
| Pasażer 57 | John Cutter | ||
| 1993 | Punkt zapalny | Jimmy Mercer | |
| Wschodzące słońce | Lt. Webster „Web” Smith | ||
| Człowiek demolka | Simon Phoenix | ||
| 1994 | Sugar Hill | Roemello Skugs | |
| Strefa zrzutu | Pete Nessip | ||
| 1995 | Ślicznotki | Noxeema Jackson | |
| Pociąg z forsą | John | ||
| 1996 | Fan | Bobby „Bob” Rayburn | |
| 1997 | Morderstwo w Białym Domu | detektyw Harlan Regis | |
| Romans na jedną noc | Maximilian „Max” Carlyle | Puchar Volpi na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1997 r. | |
| 1998 | Wydział pościgowy | Mark J. Sheridan/Warren/Roberts | |
| Blade: Wieczny łowca | Blade/Eric Brooks/The Daywalker | Także jako choreograf sztuk walki i producent | |
| Sport przyszłości | Obike Fixx | TV | |
| Wracając do korzeni | Will Sinclair | Także jako producent wykonawczy | |
| 2000 | Zasady walki | Neil Shaw | |
| Stracone nadzieje | Franklin Swift | Także jako producent | |
| 2002 | W zasięgu strzału | Joe | |
| Blade: Wieczny łowca II | Blade/Eric Brooks/The Daywalker | Także jako choreograf i koordynator sztuk walki oraz producent | |
| ZygZak | David „Dave” Fletcher | ||
| Champion | Monroe „Undisputed” Hutchens | Także jako producent | |
| 2004 | Antidotum | Dean Cage | Bezpośrednio na DVD |
| Blade: Mroczna trójca | Blade/Eric Brooks/The Daywalker | Także jako producent | |
| 2005 | 7 sekund | Jack Tulliver | Bezpośrednio na DVD |
| Strzelec wyborowy | Malarz | Bezpośrednio na DVD | |
| Teoria chaosu | Jason York/Scott Curtis/Lorenz | ||
| 2006 | Pieskie szczęście | Lucky | Bezpośrednio na DVD |
| Detonator | Sonni Griffith | Bezpośrednio na DVD | |
| 2007 | Zamachowiec | James Dial | Bezpośrednio na DVD |
| 2008 | Zasady walki II – Zdrada | Neil Shaw | Bezpośrednio na DVD |
| 2009 | Gliniarze z Brooklynu | Casanova „Caz” Phillips | Black Reel Award for Best Supporting Actor |
| 2010 | Zabójcza gra | agent Marcus | |
| 2012 | Gallowwalkers | Aman | |
| 2014 | Niezniszczalni 3 | Doc | |
| 2015 | Chi-Raq | Cyclops | |
| 2017 | Zbrojna odpowiedź | Isaac | |
| Zanosi się na burzę | Łowca | ||
| 2019 | Nazywam się Dolemite | D'Urville Martin | |
| 2020 | Bezlitosne miasto | Lawrence | |
| 2021 | Książę w Nowym Jorku 2 | Generał Izzi | |
| 2024 | Deadpool & Wolverine | Blade/Eric Brooks/The Daywalker |
Telewizja
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1986 | Policjanci z Miami | Silk | Odcinek „Streetwise" |
| 1987 | Vietnam War Story | Young Soldier | Odcinek „An Old Ghost Walks the Earth" |
| 1989 | A Man Called Hawk | Nicholas Murdock | Odcinek „Choice of Chance" |
| The Days and Nights of Molly Dodd | Hood | Odcinek „Here’s Why You Should Always Make Your Bed in the Morning" | |
| 1990 | H.E.L.P. | Lou Barton | |
| 1997 | Happily Ever After: Fairy Tales for Every Child | The Pied Piper | Odcinek „The Pied Piper" |
| 2002 | The Bernie Mac Show | Duke | Rope-a-Dope |
Inne
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1986 | Execution of Justice | Siostra Boom Boom | Broadway |
| 1987 | Bad | Mini Max | 18 minutowy teledysk/krótki film |
| Critical Condition | Kierowca ambulansu | Drobna rola | |
| 1995 | Czekając na miłość | James Wheeler | Niewymieniony w czołówce |
| 1998 | Masters of the Martial Arts presented by Wesley Snipes | on sam | Dokument |
| Jackie Chan: My Story | on sam | Dokument | |
| 1999 | Kumpel do bicia | Kibic przy ringu | Drobna rola |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wesley Snipes Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes. Listal. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).
- ↑ Yvonne Villarreal: Hollywood Star Walk: Wesley Snipes. „Los Angeles Times”, 2010-03-02. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes. MYmovies. [dostęp 2012-11-11]. (wł.).
- ↑ Wesley Snipes – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2012-11-11]. (rum.).
- ↑ Wesley Snipes. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
- ↑ Rebecca Flint Marx: Wesley Snipes Biography. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
- ↑ Biografia Wesley Snipesa. Rotten Tomatoes. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes Awards. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes Dating History. FamousFix. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ a b Tax Evasion Wesley Snipes. Barnes Law LLP. [dostęp 2010-12-09]. (ang.).
- ↑ Travis Reed (2008-04-25): Wesley Snipes Gets 3 Years for Not Filing Tax Returns. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Bianca Carneiro: Wesley Snipes released from prison after serving three years for tax evasion. Daily Mail. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Wesley Snipes -- Released from Prison. TMZ.com. [dostęp 2016-11-14]. (ang.).
- ↑ Ann Oldenburg: Wesley Snipes finishes prison time for tax evasion. USA Today. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
- ↑ Camron Wiltshire (2013-08-20): Actor Wesley Snipes Free After Three Years in a Prison for “Tax Evasion”. Disinformation. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wesley Snipes w bazie IMDb (ang.)
- Wesley Snipes w bazie Filmweb
- Wesley Snipes w bazie Notable Names Database (ang.)