Tom Petty
 Tom Petty (Horsens, Dania; 2012) | |
| Imię i nazwisko |
Thomas Earl Petty[1] |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 października 1950[2] |
| Data i miejsce śmierci |
2 października 2017[1] |
| Gatunki | |
| Aktywność |
1973–2017 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania | |
| Instrument | |
| Rickenbacker 660/12 Rickenbacker 360/12 Vox Mark III | |
| Zespoły | |
| Tom Petty and the Heartbreakers Traveling Wilburys | |
| |
| Strona internetowa | |
Thomas Earl „Tom” Petty[3] (ur. 20 października 1950 w Gainesville, zm. 2 października 2017 w Santa Monica[4]) – amerykański muzyk southernrockowy, gitarzysta, wokalista, kompozytor i autor tekstów. Jeden z najpopularniejszych muzyków rockowych lat 80. XX wieku. W swojej twórczości łączył amerykańskiego folk rocka (zwłaszcza w wykonaniu grup jak Grateful Dead, Boba Dylana i The Byrds) a wchodzącą na scenę nową falą[5].
Petty występował w grupie Tom Petty and the Heartbreakers, supergrupie Traveling Wilburys oraz solo.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodził i wychowywał się w Gainesville[3] na Florydzie jako pierwszy z dwóch synów Kitty (Avery) i Earla Petty. Od młodości zainteresowany był muzyką rockową. Szczególnie bliska była mu muzyka folkrockowa i południowego rocka. Największy wpływ na niego wywierali Bob Dylan oraz popularna w latach 60. grupa The Byrds. Gdy Petty zaczął uczyć się gry na gitarze i śpiewać, za wzór wziął sobie brzmienie Davida Crosby’ego. W 1968 ukończył szkołę średnią Gainesville High School[6] w Gainesville, a następnie poświęcił się karierze muzyka rockowego.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W latach 1969–1975 i 2008–2017 związał się z formacją Mudcrutch[7]. Z czasem artysta wyrobił sobie markę, podpisał kontrakt płytowy z firmą fonograficzną i związał się z muzykami tworzącymi grupę The Heartbreakers[8]. Grupa pod nazwą Tom Petty and the Heartbreakers przejęła kontrakt solisty i w 1976 wydała swój pierwszy album[8]. Choć muzyka przez nią grana powstawała wysiłkiem zespołowym, przez wielu uważana jest za niemal solowe przedsięwzięcia jej lidera, a sam Tom Petty, mimo że wydał jedynie dwa własne albumy, za solowego artystę.
W 1986 i 1987 grupa Toma Petty’ego koncertowała wspólnie z Bobem Dylanem. Obaj artyści nawiązali przyjaźń, która zaowocowała przedsięwzięciem muzycznym, którym była supergrupa folkrockowa Traveling Wilburys[6]. Muzyka Toma Petty’ego straciła na popularności w latach 90. XX wieku, a sam artysta pozostawał mało aktywny. Powrotem na estrady był interesujący ze względu na przesłanie, nagrany z grupą The Heartbreakers, album The Last DJ, który spotkał się z mieszanym przyjęciem. W 2002 Tom Petty wraz ze swą grupą The Hearthbreakers został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame[9].
W 2006 na rynku ukazał się kolejny, już trzeci solowy album Petty'ego zatytułowany Highway Companion[9]. Album nagrany został przy współpracy z gitarzystą Heartbreakers, Mike’a Campbella i Jeffem Lynne'em z Electric Light Orchestra. Petty współpracował z nim w Traveling Wilburys, a także na albumach Full Moon Fever oraz Into the Great Wide Open[9]. Jeden z utworów, pochodzący z Highway Companion zatytułowany „Square One”, znalazł się wcześniej na ścieżce dźwiękowej do filmu „Elisabethtown”.
Oprócz albumów solowych Petty skomponował utwory do filmu Ta jedyna. Jego piosenki znalazły się także w takich filmach jak Mr. Deeds – milioner z przypadku (piosenka „You Don't Know How It Feels”), Dziękuję, Zoe (piosenka „Breakdown”) czy Milczenie owiec („American Girl”), z kolei utwór „Running Down a Dream” zagościł w ścieżce dźwiękowej do gry Grand Theft Auto: San Andreas, utwór można usłyszeć w radiu K-DST.
W 2007 roku przywrócił do życia swój zespół z młodości zwany Mudcrutch, a w 2008 roku na rynku ukazał się debiutancki album grupy pod takim samym tytułem. Był to zespół, który swe korzenie bierze jeszcze przed erą The Heartbreakers w 1970 roku. Z powodu decyzji wytwórni został rozwiązany w 1975 roku, a na jego zgliszczach powstał zespół The Heartbreakers. W skład Mudcrutch wchodzili: Tom Petty (gitara basowa), Mike Cambell (gitara prowadząca, rytmiczna), Benmont Tench (klawisze), Tom Leadon (gitara prowadząca, rytmiczna), Randall Marsh (perkusja).
W czerwcu 2010 roku wydany został kolejny już w dorobku The Heartbreakers album studyjny zatytułowany Mojo[5]. Przedstawia on zespół w niecodziennym bluesowym wydaniu czego doskonałym przykładem jest np. utwór Jefferson Jericho Blues. 1 czerwca zespół rozpoczął trasę koncertową Mojo Tour 2010 po Ameryce Północnej występem w Red Rocks Amphitheatre w Denver stan Kolorado[10].
26 marca 1974 poślubił Jane Benyo, z którą miał dwie córki: Adrię[11] i Annę Kim[6]. 9 września 1996 rozwiedli się. 3 czerwca 2001 ożenił się z Daną York[12], z którą był aż do swojej śmierci.
Zmarł 2 października 2017 roku w swoim domu w Kalifornii, w wyniku zawału mięśnia sercowego[4][13].
W grudniu 2023 roku piosenka "Love Is A Long Road" została wykorzystana w pierwszym zwiastunie gry GTA 6 (Grand Theft Auto VI)[14].
Tom Petty and the Heartbreakers
[edytuj | edytuj kod]
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Albumy
[edytuj | edytuj kod]- Let Me Up (I've Had Enough) (1987)
- Full Moon Fever (1989)
- Into The Great Wide Open (1991)
- Wildflowers (1994)
- Echo (1999)
- Highway Companion (2006)
- MOJO (2010)
Inne
[edytuj | edytuj kod]- Traveling Wilburys Vol. 1 (1988)
- Traveling Wilburys Vol. 3 (1990)
- Mudcrutch (2008)
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1987 | Między niebem a ziemią (Made in Heaven)[2] | Stanky | Alan Rudolph |
| 1997 | Wysłannik przyszłości (The Postman)[2] | burmistrz Bridge City | Kevin Costner |
| 2004-2009 | Bobby kontra wapniaki (King of the Hill)[6] | Lucky (głos) | Kyoung Hee Lim |
| 2013 | Sound City (film dokumentalny)[15] | w roli samego siebie | Dave Grohl |
| 2016 | One Lucky Moon[2] | Johnny Sullivan | Peter Bogdanovich |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Tom Petty w bazie IMDb (ang.)
- ↑ a b c d Tom Petty w bazie Filmweb
- ↑ a b Personalidade: Tom Petty (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-10-03]. (port.).
- ↑ a b Harrison Smith, Adam Bernstein, Tom Petty, Hall of Fame singer who became rock mainstay in 1970s, dies at 66 [online], washingtonpost.com, 3 października 2017 [dostęp 2017-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] (ang.).
- ↑ a b Tom Petty w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ a b c d Tom Petty w bazie Notable Names Database (ang.)
- ↑ Tom Petty (20 de Outubro de 1950). Filmow. [dostęp 2017-10-03]. (port.).
- ↑ a b Tom Petty and the Heartbreakers. Listal. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c Jon Pareles (2017-10-03): Tom Petty, a Mainstay of Rock With the Heartbreakers, Dies at 66. The New York Times. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
- ↑ Red Rocks, 2nd Night Recap. tompetty.com, 3 czerwca 2010. (ang.).
- ↑ Adria Petty w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ Jaan Uhelszki: Tom Petty Gets Hitched. rollingstone.com, 19 czerwca 2001. (ang.).
- ↑ w, Zmarł Tom Petty, legendarny artysta rockowy [online], tvn24.pl [dostęp 2017-10-03].
- ↑ Lucia, Love Is A Long Road: Was sagt uns Tom Petty's Song über GTA 6? [online], GTA6Infos.de - GTA 6 News, Grand Theft Auto 6 Updates & GTA 6 Leaks, 9 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-02] (niem.).
- ↑ Sound City (2013) w bazie IMDb (ang.)