Jump to content

Batumi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Batumi
ბათუმი
Qytet
Pamje nga Batumi
Pamje nga Batumi
Flamuri i Batumi
Flamuri
Stema zyrtare e Batumi
Stema
ShtetiGjeorgjia Gjeorgjia
Republika autonome Adjara
Themeluar nëshek. VIII
Qeveria
 • KryetariArçil Çikovani (GD)
Sipërfaqja
 • Qytet64,9 km2 (251 sq mi)
Popullsia
 (2024)[2]
 • Qytet183.181[1]
 • Metro
304.073[a]
Zona kohoreUTC+4 (Koha Gjeorgjiane)
Kodi postar
6000-6010
Prefiksi(+955) 422

Batumi (Gjeorgjisht: ბათუმი) është qyteti i dytë më i madh në Gjeorgji dhe kryeqyteti i Republikës Autonome të Adjara. Ndodhet në bregdetin e Detit të Zi në jugperëndim të vendit, 20 kilometra në veri të kufirit me Turqinë. Ndodhet në një zonë subtropikale në këmbët e Kaukazit. Pjesa më e madhe e ekonomisë së Batumit rrotullohet rreth turizmit dhe lojërave të fatit (i mbiquajtur "Las Vegasi i Detit të Zi"), por qyteti është gjithashtu një port i rëndësishëm detar dhe përfshin industri si ndërtimi i anijeve, përpunimi i ushqimit dhe prodhimi i lehtë. Që nga viti 2010, Batumi është transformuar nga ndërtimi i ndërtesave moderne të larta, si dhe nga restaurimi i godinave klasike të shekullit të 19-të që rreshtojnë qytetin e tij historik të vjetër.[3]

Gjeografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Klima

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Batumi ka një klimë të lagësht subtropikale (Cfa) sipas klasifikimit të Köppen. Klima e qytetit ndikohet shumë nga rrjedha tokësore nga Deti i Zi dhe i nënshtrohet efektit orografik të kodrave dhe maleve pranë, duke rezultuar në reshje të konsiderueshme shiu gjatë pjesës më të madhe të vitit, duke e bërë Batumin qytetin më të lagësht si në Gjeorgji ashtu edhe në të gjithë rajonin e Kaukazit.

Janari është muaji më i ftohtë me një temperaturë mesatare prej 7 °C. Gushti është muaji më i nxehtë, me një temperaturë mesatare prej 22 °C. Temperatura minimale absolute e regjistruar është -6 °C, dhe maksimumi absolut është 40 °C. Numri i ditëve me temperatura ditore mbi 10 °C është 239. Qyteti merr 1958 orë diell në vit.

Reshjet mesatare vjetore në Batumi janë 2,435 mm (95.9 inç). Nëntori është muaji më i lagësht me një mesatare prej 312 mm (12,3 inç) të reshjeve, ndërsa maji është muaji më i thatë, mesatarisht 84 mm (3,3 inç). Batumi merr borë shumicën e viteve, por shpesh është i kufizuar në sasi (të akumuluar reshje dëbore prej më shumë se 30 cm (11,8 in) janë të rralla), dhe numri i ditëve me mbulesë bore për vitin është 12. Niveli mesatar i lagështisë relative varion nga 70 në 80%.

Nëndarjet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sipas 31 marsit 2008, vendimi i Këshillit të Batumit, Batumi është ndarë në shtatë qytete të vogla, ato të:

  • Old Batumi (ძველი ბათუმის უბანი)
  • Rustaveli (რუსთაველის უბანი)
  • Khimshiashvili (ხიმშიაშვილის უბანი)
  • Bagrationi (ბაგრატიონის უბანი)
  • Aghmashenebeli (აღმაშენებლის უბანი)
  • Javakhishvili (ჯავახიშვილის უბანი)
  • Tamar (თამარის უბანი)
  • Boni-Gorodok (ბონი-გოროდოკის უბანი)
  • Airport (აეროპორტის უბანი)
  • Gonio-Kvariati (გონიო-კვარიათის უბანი)
  • Kakhaberi (კახაბრის უბანი)
  • Batumi Industrial (ბათუმის სამრეწველო უბანი)
  • Green Cape (მწვანე კონცხის უბანი)

Demografia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Historical ethnic composition of Batumi[4]
Viti Gjeorgjianët Armenët Rusët Grekët Të tjerë Gjithsej
1886 2,518 17% 3,458 23.4% 2,982 20.1% 1,660 11.2% 4,185 28.3% 14,803
1897[5][6] 6,087 21.4% 6,839 24% 6,224 21.8% 2,764 9.7% 6,594 23.1% 28,508
1916[7] 6,481 32.4% 5,524 27.6% 4,825 24.1% 3,190 15.9% 20,020
1926 17,804 36.7% 10,233 21.1% 8,760 18.1% 2,844 5.9% 8,833 18.2% 48,474
1959 40,181 48.8% 12,743 15.5% 20,857 25.3% 1,668 2% 6,879 8.4% 82,328
2002[8] 104,313 85.6% 7,517 6.2% 6,300 5.2% 587 0.5% 3,089 2.5% 121,806
2014[9] 142,691 93.4% 4,636 3.0% 2,889 1.9% 289 0.2% 2,334 1.5% 152,839

Binjakëzimet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shënime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Shifra e popullsisë përfshin komunat Khelvachauri dhe Kobuleti[1]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b "Population by regions" (në anglisht). National Statistics Office of Georgia. Arkivuar nga origjinali më 10 maj 2023. Marrë më 1 janar 2024.
  2. ^ "Population – National Statistics Office of Georgia" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 5 mars 2023. Marrë më 10 maj 2023.
  3. ^ Spritzer, Dinah (9 shtator 2010). "Glamour revives port of Batumi". The New York Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 21 korrik 2016. Marrë më 24 dhjetor 2014.
  4. ^ "население грузии" (në rusisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shkurt 2008. Marrë më 8 tetor 2016.
  5. ^ "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей" (në rusisht). Arkivuar nga origjinali më 18 gusht 2016. Marrë më 8 tetor 2016.
  6. ^ "Батумский округ 1897" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 maj 2013. Marrë më 8 tetor 2016.
  7. ^ Кавказский календарь на 1917 год [Kalendari Kaukazian për vitin 1917] (në rusisht) (bot. 72nd). Tiflis: Tipografiya kantselyarii Ye.I.V. na Kavkaze, kazenny dom. 1917. fq. 182–185. Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2021.
  8. ^ "Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 7 prill 2014. Marrë më 8 tetor 2015.
  9. ^ "georgia-ethnic-2014" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 nëntor 2018. Marrë më 5 nëntor 2020.

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Batumi&oldid=2674172"