Танысау
Ауыл | |
Танысау Танысау | |
Ил | |
---|---|
Федерация субъекты | |
Муниципаль район | |
Ауыл советы | |
Координаталар | |
Сәғәт бүлкәте | |
Һанлы танытмалар | |
Автомобиль коды |
02, 102 |
ОКАТО коды | |
ОКТМО коды | |
Танысау (икенсе исеме Ташморон) — Башҡортостандың Учалы районындағы ауыл, Ахун ауыл Советына ҡарай. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны — 71 кеше[1]. Почта индексы — 453733, ОКАТО коды — 80253815003.
Географик урыны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Танысау йылғаһы (Уй йылғаһы бассейны) буйында урынлашҡан.
- Район үҙәгенә тиклем (Учалы): 32 км
- Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Ахун): 7 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Учалы): 37 км[2]
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ауылға XX быуаттың 50‑се йылдар башында[3] «Ҡыҙыл партизан» колхозының малсылыҡ фермаһы ойошторолған ваҡытта нигеҙ һалына[4]. 1952 йылда һуғыш ветераны Хәбиров Мөхәмәтйән Ғүмәр улы колхоз рәйесе була, рәйес вазифаһында 1964 йылға тиклем эшләй. Уның эше барышында 2500 гектар яңы ер үҙләштерелә, 85 саҡрым электр линиялары үткәрелә, малсылыҡ фермалары, ҡошсолоҡ фабрикаһы төҙөлә, Лачбай битләүендә матур алма баҡсаһы барлыҡҡа килә, йәшелсәләр үҫтерелә башлай, иген культураларын киптереү өсөн агрегат, келәттәр, иген һаҡлағыстар, Мәҙәниәт йорто төҙөлә.
1964—1971 йылдарҙа Шәрипов Әҙип Хәбиб улы колхоз рәйесе була. Ул эшләгән ваҡытта колхозда ҙур үҙгәрештәр була. Нәҡ ул етәкселек иткән осорҙа игенселек менән шөғөлләнеү мәҙәниәте йәйелдерелә, колхоз техника менән тәьмин ителә, төҙөлөш һәм, иң мөһиме, кадрҙар әҙерләнә. Административ бина, МТМ корпустары һәм гараж, амбулатория, ике фатирлы бер нисә йорт төҙөлә. Паркка нигеҙ һалына, Ахун - Учалы юлы буйлап 1,5 саҡрымдан ашыу оҙонлоҡта ағас үҫентеләре ултыртыла, мәктәп, китапхана төҙөлә [5].
Халыҡ һаны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар) | |||||
1920 йыл 26 август | |||||
1926 йыл 17 декабрь | |||||
1939 йыл 17 ғинуар | |||||
1959 йыл 15 ғинуар | 64 | ||||
1970 йыл 15 ғинуар | |||||
1979 йыл 17 ғинуар | |||||
1989 йыл 12 ғинуар | 91 | ||||
2002 йыл 9 октябрь | 101 | ||||
2010 йыл 14 октябрь | 71 | 32 | 39 | 45,1 | 54,9 |
2022 йылдың 1 апреленә Башҡортостан Республикаһының Танысыу ауылында бөтәһе 23 ир-егет (44.66%) һәм 29 ҡатын-ҡыҙ (55.34%) йәшәй[6].
- Милли составы
2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәренә ярашлы, күпселек милләттәр - башҡорттар (50%), татарҙар (49%)[7].
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Урамдары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 25. — ISBN 978-5-295-04683-4.
- ↑ Танысау // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ История деревень Ахуновского сельсовета муниципального района Учалинский район Республики Башкортостана
- ↑ ГЕНДЕРНЫЙ СОСТАВ НАСЕЛЕНИЯ ДЕРЕВНИ ТАНЫЧАУ РЕСПУБЛИКИ БАШКОРТОСТАН
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
- ↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 20 по Республике Башкортостан
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Танысау // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 25. — ISBN 978-5-295-04683-4.