Piotr Łabędź

Piotr
Data urodzenia	prawdopodobnie 1150
Data śmierci	20 sierpnia 1198
	Biskup poznański
Okres sprawowania	1186 – przed 8 września 1191
	Arcybiskup gnieźnieński
Okres sprawowania	przed 8 września 1191–20 sierpnia 1198
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	Zakon cystersów (O.Cist.)
Śluby zakonne	przed 1185
Nominacja biskupia	1186
Sakra biskupia	1186

Piotr z rodu Łabędziów (zm. 20 sierpnia 1198) – biskup poznański i arcybiskup gnieźnieński. Niekiedy jest utożsamiany ze swoim poprzednikiem błogosławionym Bogumiłem (jako Bogumił-Piotr)^[1], jednak nowsze opracowania rozróżniają te dwie osoby.

Pochodził najprawdopodobniej z możnego rodu Łabędziów. O jego życiu przed konsekracją nie wiadomo nic pewnego, musiał jednak zdobyć solidne wykształcenie (być może za granicą). Prawdopodobnie był cystersem, opatem założonego w 1185 klasztoru w Koprzywnicy i w 1186 został biskupem poznańskim, a kilka lat później arcybiskupem gnieźnieńskim^[2].

Na urzędzie arcybiskupim występuje po raz pierwszy 8 września 1191 przy konsekracji kolegiaty sandomierskiej. Przy tej okazji starał się również pogodzić zwaśnionych książąt – Kazimierza Sprawiedliwego i Mieszka Starego. Był wielkim protektorem zakonu cysterskiego – przekazał dochody z kilkunastu wsi na rzecz zakładanego wówczas, z fundacji Kazimierza Sprawiedliwego, opactwa cysterskiego w Sulejowie, zaś cystersom z Łekna przekazał dochody z trzech kolejnych wsi. Był również sędzią w sporze między benedyktynami a norbertanami o opactwo św. Wincentego we Wrocławiu w 1193 r. (opactwo trafiło w ręce norbertanów). Zmarł 20 sierpnia 1198.

Był przyjacielem Wincentego Kadłubka, który napisał w swojej kronice na jego cześć panegiryk Aplanon axe tero.

Przypisy

↑ Stanisław Kozierowski: Leszczyce i ich plemiennik arcybiskup św. Bogumił z Dobrowa. Poznań: 1926. [dostęp 2016-03-05].
↑ Zob. Labuda, s. 406.

Bibliografia

Jacek Maciejewski: Episkopat polski doby dzielnicowej, 1180-1320, Tow. Nauk. Societas Vistulana, 2003
Gerard Labuda: Szkice historyczne X-XI wieku: z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań 2004
Kazimierz Śmigiel: Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, Wydawn. WBP, 2002
Arcybiskup Piotr. archidiecezja.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-30)].

[1] Stanisław Kozierowski: Leszczyce i ich plemiennik arcybiskup św. Bogumił z Dobrowa. Poznań: 1926. [dostęp 2016-03-05].

[2] Zob. Labuda, s. 406.

[1]

[2]

Biskupi misyjni	Jordan (968–982/984) Unger (982/992–1000)
Biskupi diecezjalni	Unger (1000–1012) Roman (1012?–1030) Ederam (ok. 1030?–przed 1049) Franko (1075?–po 1085) Eckhard (1097/1102–1103?) Paweł I (ok. 1103?–po 1113) Goswin (?–?) Bogufał I (?–1146) Pean (1146–1152) Stefan (1152–1159) Bernard (1159–1164) Radwan (1164–1172) Cherubin (1172–1180) Arnold (ok. 1180–1186) Piotr Łabędź (1186–przed 1191) Benedykt (?–?) Mrokota (?–1196) Arnold (1196/1201–1211) Paweł II (1211–1242) Bogufał II (1242–1253) Piotr I (1253–1254) Bogufał III z Czerlina (1254–1264) Falenta (1265–1267) Mikołaj (1267–1278) Jan Wyszkowic (1278–1286) Jan Gerbicz (1286–1297) Andrzej Zaremba (1297–1317) Domarad Grzymała (1318–1324) Jan Doliwa (1325–1335) Jan Łodzia (1335–1346) Andrzej z Wiślicy (1347–1348) Wojciech Pałuka (1348–1355) Jan z Lutogniewa (1356–1374) Mikołaj z Kórnika (1375–1382) Jan Kropidło (1382–1384) Dobrogost z Nowego Dworu (1384–1394) Jan (1394–1395) Mikołaj Kurowski (1395–1399) Wojciech Jastrzębiec (1399–1412) Piotr Wysz (1412–1414) Andrzej Łaskarz (1414–1426) Mirosław Brudzewski (1426–1427) Stanisław Ciołek (1428–1437) Andrzej Bniński (1438–1479) Uriel Górka (1479–1498) Jan Lubrański (1498–1520) Piotr Tomicki (1520–1525) Jan Latalski (1525–1536) Jan z Książąt Litewskich (1536–1538) Stanisław Oleśnicki (1538–1539) Sebastian Branicki (1539–1544) Paweł Dunin Wolski (1544–1546) Benedykt Izdbieński (1546–1553) Andrzej Czarnkowski (1553–1562) Adam Konarski (1562–1574) Łukasz Kościelecki (1577–1597) Jan Tarnowski (1598–1600) Wawrzyniec Goślicki (1601–1607) Andrzej Opaliński (1607–1623) Jan Wężyk (1624–1627) Maciej Łubieński (1627–1631) Adam Nowodworski (1631–1634) Henryk Firlej (1635) Andrzej Szołdrski (1636–1650) Kazimierz Florian Czartoryski (1650–1655) Wojciech Tolibowski (1655–1663) Stefan Wierzbowski (1664–1687) Stanisław Jan Witwicki (1688–1698) Mikołaj Stanisław Święcicki (1699–1707) Michał Bartłomiej Tarło (1710–1715) Krzysztof Antoni Szembek (1716–1719) Piotr Franciszek Tarło (1721–1722) Jan Joachim Tarło (1722–1732) Stanisław Józef Hozjusz (1733–1738) Teodor Kazimierz Czartoryski (1739–1768) Andrzej Stanisław Młodziejowski (1768–1780) Antoni Onufry Okęcki (1780–1793) Ignacy Antoni Raczyński (1794–1806) Tymoteusz Gorzeński (1809–1825) Teofil Wolicki (1828–1829) Marcin Dunin (1831–1842) Leon Przyłuski (1845–1865) Mieczysław Ledóchowski (1866–1886) Julius Dinder (1886–1890) Florian Stablewski (1891–1906) Edward Likowski (1914–1915) Edmund Dalbor (1915–1926) August Hlond (1926–1946) Walenty Dymek (1946–1956) Antoni Baraniak (1957–1977) Jerzy Stroba (1978–1996) Juliusz Paetz (1996–2002) Stanisław Gądecki (od 2002)
Biskupi pomocniczy	Wit (1260–1263) Stefan ze Lwowa (1382–1384) Jan (1386–1404) Mikołaj (?–1397) Marek (1414–1424) Jan (1420–1439) Bernard (1449–1453) Mikołaj (1455–1463) Wincenty Wierzbięta (1469–1494) Wojciech z Bydgoszczy (1494–1506) Wojciech z Sochaczewa (1506–1529) Adrian Żakowski (1531–1539) Jakub Dziaduski (1540–1568) Stanisław Szedziński (1586–1604) Jan Węgorzewski (1573–1586) Jakub Brzeźnicki (1586–1604) Andrzej Rychlicki (1607–1616) Kasper Hap (1618–1619) Jan Trach Gniński (1619–1625) Jan Baykowski (1626–1650) Jan Branecki (1651–1655) Wojciech Grabowski (1656–1659) Maciej Marian Kurski (1661–1681) Kazimierz Jan z Bnina Opaliński (1680–1681 koadiutor) Hieronim Wierzbowski (1682–1712) Piotr Franciszek Tarło (1713–1717) Bernard Gozdzki (1722–1725) Karol Samuel Poniński (1725–1727) Baltazar Wilksycki (1728–1729) Franciszek Kaznowski (1729–1732) Adam Stanisław Grabowski (1733–1736) Józef Tadeusz Kierski (1736–1768) Józef Pawłowski (1748–1759) Władysław Klemens Walknowski (1768–1779) Ludwik Józef de Mathy (1779–1802) Franciszek Ksawery Rydzyński (1781–1795) Jan Chrzciciel Albertrandi (1796–1798) Stanisław Żarnowiecki (1805–1808) Józef Chełkowski (1833–1837) Jan Kanty Dąbrowski (1843–1853) Franciszek Stefanowicz (1855–1871) Jan Chryzostom Janiszewski (1871–1891) Edward Likowski (1887–1914) Paweł Jedzink (1915–1918) Stanisław Kostka Łukomski (1920–1926) Karol Radoński (1927–1929) Walenty Dymek (1929–1946) Franciszek Jedwabski (1947–1975) Tadeusz Etter (1959–1984) Marian Przykucki (1974–1981) Stanisław Napierała (1980–1992) Zdzisław Fortuniak (1982–2014) Marek Jędraszewski (1997–2012) Grzegorz Balcerek (od 1999) Damian Bryl (2013–2021) Szymon Stułkowski (2019–2022) Jan Glapiak (od 2021)